Tối hôm 19/08/2023, vào lúc Trung Quốc tổ chức tập trận áp sát đảo Đài Loan, truyền hình Đài Loan phát bài phỏng vấn phó tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức (William Lai). Ứng cử viên hàng đầu vào chức tổng thống trong cuộc bầu cử tháng Giêng 2024 hướng đến cử tri Đài Loan với lời kêu gọi : bằng lá phiếu của mình, người dân Đài Loan sẽ phải dứt khoát ‘‘lựa chọn giữa dân chủ và độc tài chuyên chế’’.
Theo phó tổng thống Đài Loan, chấp nhận ‘‘nguyên tắc Một Trung Quốc’’ là nguy hiểm cho tương lai của Đài Loan. AFP dẫn lời phó tổng thống Lại Thanh Đức ‘‘Nếu chúng ta chấp nhận nguyên tắc ‘Một nước Trung Quốc’, chúng ta có thể sẽ được hưởng lợi trong ngắn hạn, nhưng một ngày nào đó, nếu Trung Quốc trở mặt, chúng ta sẽ bị mất chủ quyền và cộng đồng quốc tế không thể giúp được chúng ta’’.
Phó tổng thống Đài Loan nhấn mạnh, trong trường hợp như vậy xung đột Đài – Trung ‘‘sẽ trở thành một cuộc nội chiến và cộng đồng quốc tế không thể giúp, giống như cộng đồng quốc tế đã rất khó giúp Hồng Kông và Ma Cao’’. Về cuộc bầu cử tháng Giêng tới, phó tổng thống Đài Loan lưu ý : không thể coi đây là dịp để ‘‘lựa chọn giữa hòa bình hay chiến tranh’’ với Trung Quốc, mà là ‘‘giữa dân chủ và độc tài chuyên chế’’ cho Đài Loan. Trên Twitter hôm qua, ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp cũng tố cáo Bắc Kinh gây áp lực với bầu cử Đài Loan.
Trả lời RFI, chuyên gia Emmanuel Véron, Viện Nghiên cứu Ngôn ngữ và Văn minh Phương Đông (INALCO), cũng nhấn mạnh đến mưu đồ thao túng bầu cử Đài Loan của Bắc Kinh :
‘‘Nhìn chung một trong các mục tiêu ưu tiên của Bắc Kinh là tác động đến cuộc bầu cử Đài Loan, sẽ diễn ra vào tháng 1/2024 tới, để thúc đẩy các lợi ích của Trung Quốc, đặc biệt với khả năng một tổng thống mới xuất thân từ Quốc Dân Đảng lên cầm quyền. Đảng Cộng Sản Trung Quốc vốn duy trì các quan hệ đặc biệt với Quốc Dân Đảng từ nhiều năm nay, nhờ hối lộ, nhờ ở quan hệ ngoại giao với chính sách ‘‘Một Trung Hoa’’. Rõ ràng có một mưu đồ của Bắc Kinh nhằm thao túng cuộc bầu cử Đài Loan với nhiều phương tiện. Một mặt, đó là áp lực về mặt quân sự, như chúng ta thấy, với cuộc tập trận xâm nhập khu vực nhân dạng phòng không cũng như trên biển, nhưng cũng bao gồm cả các cuộc tấn công tin học, và các hoạt động gây ảnh hưởng về mặt xã hội, chính trị. Tóm lại Bắc Kinh sử dụng rất nhiều loại phương tiện khác nhau để tác động đến cuộc bầu cử Đài Loan’’.
Về cuộc tập trận của Trung Quốc gần đảo Đài Loan, kéo dài đến 6 giờ sáng nay, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ kêu gọi Bắc Kinh ‘‘ngừng các áp lực quân sự, ngoại giao và kinh tế đối với Đài Loan, và thay vào đó cần tiến hành các đối thoại nghiêm túc với Đài Bắc’’.
Phó tổng thống Đài Loan được giới quan sát coi là người có quan điểm độc lập mạnh mẽ hơn đương kim tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen). Reuters nhắc lại việc ông Lại Thanh Đức hồi 2018, trên cương vị thủ tướng, đã tuyên bố trước Quốc Hội rằng ông ‘‘là người làm việc thiết thực vì nền nền độc lập của Đài Loan’’. Hoàn Cầu Thời Báo, tờ báo dân tộc chủ nghĩa cứng rắn của Trung Quốc, đã từng kêu gọi Bắc Kinh ban hành lệnh truy nã quốc tế đối với ông Lại Thanh Đức theo đạo luật chống ly khai năm 2015.
Theo RFI