Tuyên bố nhanh chóng “tìm ra thủ phạm” của cơ quan an ninh FSB của Nga trong vụ tấn công giết chết Darya Dugina dường như đặt ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời.
Hôm thứ Hai, cơ quan an ninh FSB của Nga tuyên bố đã phá vỡ vụ án , công bố thông tin và một đoạn video cho thấy một phụ nữ Ukraine thuộc trung đoàn Azov của nước này chịu trách nhiệm về vụ sát hại Dugina, người có cha là nhà tư tưởng cực hữu Alexander Dugin .
Theo FSB, nữ sát thủ đã tìm cách vào Nga cùng cô con gái 12 tuổi, di chuyển khắp nơi mà không bị phát hiện trong khi thường xuyên thay biển số trên chiếc Mini Cooper của cô, lắp và kích nổ một thiết bị nổ chuyên nghiệp, rồi rời khỏi đất nước. Nghe rất thiếu thuyết phục khi FSB là cơ quan hàng đầu Nga về an ninh và phản gián.
Nếu cho rằng cô ta đã cố gắng làm tất cả những điều này mà không bị các cơ quan an ninh của Nga phát hiện cho đến khi cô bỏ trốn đã gây ra sự hoài nghi cực độ, trong khi đó Ukraine đã mạnh mẽ phủ nhận mọi liên quan đến vụ tấn công, chỉ ra rằng Dugin chỉ là một nhân vật ngoài lề và nhấn mạnh rằng họ không thực hiện loại nhiệm vụ này.
Dù rằng vẫn có giả thuyết về một động cơ cho Kyiv: cái chết của Dugina như một sự cảnh cáo với những ai tham gia vào cuộc xâm lược Ukraine, ví dụ các nhóm lính đánh thuê. Và Dugin chắc chắn đã được công nhận tên tuổi ở cả Nga và phương Tây, và thường xuyên đưa ra những lời kêu gọi bạo lực chống lại Ukraine và người Ukraine. Nếu tính toán dành cho một mục tiêu ám sát, Dugin chắc chắn dễ bị tấn công hơn vì mức độ được bảo vệ thấp hơn các quan chức cao cấp với giả định cô con gái chỉ tình cờ nhận lãnh hậu quả.
Tuy nhiên, sự nhanh chóng đưa ngay ra “bằng chứng” bằng một video, cũng như những tình tiết khó hiểu, ngờ nghệch nếu đúng đó là thủ phạm thì sự vô trách nhiệm của FSB đối với vụ này cũng đáng ngờ như sự thiếu tiến bộ của họ ở những nơi khác.
Tuy hôm Chủ nhật, cựu nghị sĩ Nga Ilya Ponomarev, hiện đang sống lưu vong ở Kyiv, tuyên bố rằng các đảng phái từ một nhóm chưa được biết đến có tên Quân đội Cộng hòa Quốc gia đứng sau vụ tấn công, làm tăng thêm chiều hướng bất ngờ và hấp dẫn cho vụ việc. Nhưng Ponomarev đã không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào, và nhiều nhà quan sát đã bác bỏ tuyên bố này.
Các quan chức Ukraine cho rằng vụ giết người nhiều khả năng là một kịch bản được tổ chức bởi nhà nước Nga nhằm dàn dựng để tấn công tiếp tục vào Ukraine và đưa ra lời biện minh cho những bạo lực tiếp theo. Chắc chắn, nó đã làm được điều đó: các nhà tuyên truyền như Margarita Simonyan của mạng truyền hình RT đã kêu gọi tăng cường nhắm mục tiêu vào Ukraine và những người Ukraine sau đó.
Tuy nhiên, không rõ là Nga cần lý do gì để tiếp tục gây hấn, và nếu toàn bộ vụ việc là một sự dàn dựng, thì đó là điều khiến FSB và nhà nước Nga trông có vẻ dễ bị tổn thương và kém năng lực.
Trong phiên bản sự kiện của FSB, một sát thủ người Ukraine đã có thể vào Nga, thực hiện một vụ giết người cấp cao gần thủ đô và sau đó bỏ trốn, tất cả đều không bị bắt. Đoạn phim của FSB cho thấy nữ sát thủ được cho là trông rất bình tĩnh, với cô con gái nhỏ kéo theo, khi cô ra vào nước Nga và di chuyển quanh thủ đô.
Nếu đúng, đó là một thất bại đáng kinh ngạc của FSB và nếu sai, đó là một câu chuyện tự buộc tội kỳ lạ do chính FSB bịa ra.