UNESCO công nhận quần thể Di sản thế giới thứ 9 tại Việt Nam: Yên Tử – Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc

Từ ngày 6 – 16/7, tại Paris (Pháp) diễn ra Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO). Trong ngày 12/7, Giáo sư Nikolay Nenov, Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa công nhận quần thể di tích và danh thắng của Việt Nam là Di sản Văn hóa Thế giới.

Như vậy, đây là Di sản thế giới thứ 9 ở Việt Nam được UNESCO công nhận. Đồng thời, quần thể này là Di sản thế giới liên tỉnh thứ 2 ở Việt Nam, cùng với Di sản thế giới Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà (thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng).

Quần thể di tích này nằm trên các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và TP. Hải Phòng, gồm 12 điểm tiêu biểu như Thái Miếu, chùa Hoa Yên, chùa Ngọa Vân, bãi cọc Yên Giang (Quảng Ninh); đền Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai, động Kính Chủ, chùa Nhẫm Dương (TP. Hải Phòng); chùa Vĩnh Nghiêm, chùa Bổ Đà (Bắc Ninh).

Diện tích vùng lõi của quần thể là 525,75 ha và vùng đệm là 4.380,19 ha. Đây là di sản thế giới thứ 9 của Việt Nam và là di sản liên tỉnh thứ hai, sau vịnh Hạ Long – quần đảo Cát Bà, đồng thời là di sản dạng chuỗi đầu tiên, thể hiện sự gắn kết giữa tự nhiên, văn hóa và tôn giáo.

Quần thể di tích phản ánh quá trình hình thành, truyền bá và phục hưng của Phật giáo Trúc Lâm, dòng thiền do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập vào thế kỷ 13. Từ Yên Tử (nơi khai sáng), đến Vĩnh Nghiêm (truyền bá) và Côn Sơn – Kiếp Bạc (phục hưng), các di tích thể hiện mối liên kết giữa nhà nước, tôn giáo và cộng đồng. Phật giáo Trúc Lâm kết hợp các yếu tố của Phật giáo Đại thừa, Nho giáo, Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian Việt Nam, với khoảng 30 triệu tín đồ, 50.000 tăng ni và hơn 15.000 ngôi chùa tại hơn 30 quốc gia.

Hồ sơ đề cử được Việt Nam xây dựng từ năm 2013.

Theo thông tin từ kỳ họp, quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới theo các tiêu chí III và VI.

Cụ thể, tiêu chí III: Là sự kết hợp hài hòa giữa Nhà nước, tôn giáo và cộng đồng nhân dân được phát triển từ vùng đất quê hương miền núi Yên Tử, đã tạo ra một truyền thống văn hóa độc đáo có ý nghĩa toàn cầu, định hình bản sắc dân tộc, thúc đẩy hòa bình và an ninh trong khu vực rộng lớn hơn.

Tiêu chí VI: Phật giáo Trúc Lâm là một minh chứng có ý nghĩa toàn cầu về cách thức một tôn giáo, xuất phát từ nhiều tín ngưỡng, bắt nguồn và phát triển từ quê hương Yên Tử, đã ảnh hưởng đến xã hội thế tục thúc đẩy một quốc gia mạnh mẽ, bảo đảm hòa bình và hợp tác khu vực.

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc liên quan trực tiếp đến sự sinh thành và lan tỏa giá trị sáng tạo, nhân văn của Phật giáo Trúc Lâm.