Thế giới chia tay Tiến sĩ Jane Goodall: người hùng thực sự của hành tinh chúng ta

Jane Goodall, nhà linh trưởng học được coi là biểu tượng toàn cầu về bảo tồn thiên nhiên, qua đời ở tuổi 91 tại California khi đang lưu diễn.

Viện Jane Goodall xác nhận bà qua đời sáng 1/10 (giờ địa phương) tại California, nơi bà có lịch trình diễn thuyết.

Bài đăng trên Facebook viết: “Tiến sĩ Jane Goodall DBE, Sứ giả Hòa bình Liên Hợp Quốc, qua đời vì nguyên nhân tự nhiên. Những khám phá của bà đã thay đổi khoa học và bà không ngừng đấu tranh cho việc bảo vệ thiên nhiên”.

Tổ chức Liên Hợp Quốc đăng thông điệp tưởng nhớ Jane Goodall, gọi bà là nhà khoa học, nhà bảo tồn và Sứ giả Hòa bình đã cống hiến không ngừng nghỉ cho hành tinh cùng toàn thể cư dân, để lại một di sản phi thường cho nhân loại và thiên nhiên.

Tài tử Leonardo DiCaprio, Đại sứ Hòa bình Liên Hợp Quốc về khí hậu, cũng chia sẻ ảnh chụp cùng Goodall và viết: “Jane Goodall là ngọn hải đăng dẫn đường cho phong trào bảo tồn toàn cầu. Sự ra đi của bà là mất mát không thể đo đếm, nhưng di sản bà để lại sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ sau”.

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama là một trong những người bày tỏ lòng kính trọng đối với Tiến sĩ Goodall, người mà ông cho là “đã mở ra cánh cửa cho nhiều thế hệ phụ nữ trong khoa học”.

Jane Goodall sinh năm 1934 tại London, nổi tiếng với công trình nghiên cứu tinh tinh ở Công viên quốc gia Gombe (Tanzania) từ năm 1960. Bà quan sát hành vi chế tạo công cụ, giao tiếp bằng cử chỉ, cảm xúc của loài linh trưởng, qua đó xóa nhòa ranh giới giữa con người và động vật. Cách tiếp cận “đặt tên thay vì đánh số” giúp bà trở thành người duy nhất được chấp nhận trong xã hội tinh tinh.

Năm 1977, Goodall thành lập Viện Jane Goodall nhằm bảo tồn động vật hoang dã và thúc đẩy giáo dục môi trường. Đến 1991, bà sáng lập chương trình Roots & Shoots cùng 12 học sinh Tanzania, nay đã lan tỏa tới hơn 60 quốc gia. Ngoài công trình nghiên cứu, bà là tác giả, diễn giả và biểu tượng truyền cảm hứng về bảo tồn.

Tuổi thơ Goodall gắn với niềm yêu thích động vật từ cuốn sách “Dr. Dolittle” và những bộ phim Tarzan. Không đủ tiền học đại học, bà từng làm thư ký cho nhà nhân chủng học Louis Leakey, trước khi được ông cử tới Gombe. Năm 1962, bà được Cambridge nhận làm nghiên cứu sinh tiến sĩ dù chưa có bằng đại học, thành tựu bà coi là niềm tự hào nhất.

Trong sự nghiệp, Goodall được phong tước Dame năm 2004, trở thành Sứ giả Hòa bình Liên Hợp Quốc từ 2002. Năm 2025, bà được trao Huân chương Tự do của Tổng thống Mỹ. Ở tuổi 91, bà vẫn tham gia nhiều sự kiện lớn, trong đó có bài phát biểu tại Lễ hội Glastonbury 2024 về biến đổi khí hậu và dự kiến lên sân khấu Royce Hall, Đại học California, ngày 3/10.