Chính quyền Campuchia “bất lực” hay “đồng lõa” với nạn lừa đảo trực tuyến ?

Nạn lừa đảo trực tuyến, bắt cóc ở Cam Bốt (Campuchia) đã vượt qua khỏi khuôn khổ tội phạm quốc tế và tác động đến quan hệ ngoại giao giữa Phnom Penh và nhiều nước trên thế giới. Seoul cấm công dân đến một số vùng ở Cam Bốt sau hai vụ tử vong liên quan đến hoạt động lừa đảo, và tìm cách hồi hương khoảng 1.000 người Hàn Quốc đang “làm việc” ở Cam Bốt. Mỹ và Anh phong tỏa tài sản của tập đoàn Prince Holding do tỷ phú Chen Zhi đứng đầu.

Thông báo cùng lúc của Anh và Mỹ được cho là sự kiện “đặc biệt nghiêm trọng và chưa từng có tiền lệ”, theo nhận định của Lindsey Kennedy, chuyên gia về tội phạm có tổ chức, giám đốc nghiên cứu Dự án Eyewitness, với AFP. Quyết định này cũng cho thấy khối tài sản của tỷ phú song tịch Anh-Cam Bốt, gốc Trung Quốc, nhà sáng lập Prince Holding. Khoảng 15 tỷ đô la tài sản dưới dạng bitcoin của Prince Holding bị tịch biên tại Mỹ. Đây là vụ tịch biên tư pháp lớn nhất ở Hoa Kỳ.

Thắc mắc về thực tâm điều tra của chính quyền

Lần đầu tiên, một người được coi là một trong những “trùm” lừa đảo bị “lật tẩy” nhưng không phải do Cam Bốt cho dù hình ảnh đất nước đang bị xấu đi vì hoạt động lừa đảo. Trước đó, trang Courrier international cho biết, Kok An, một thượng nghị sĩ Cam Bốt, cũng bị chính quyền Bangkok phát lệnh bắt và tịch biên tài sản, cùng với ba người con với cáo buộc đứng đầu một trong những trung tâm lừa đảo trực tuyến ở biên giới Thái Lan.

Việc “chưa có kẻ chủ mưu nào đứng sau những vụ lừa đảo này bị bắt giữ” được người phát ngôn bộ Nội Vụ Cam Bốt Touch Sokhak giải thích là do mạng lưới tội phạm “ngụy trang hoạt động đằng sau những doanh nghiệp hợp pháp”. Tuy nhiên, thực tâm hành động từng được trang Khmer Times đặt nghi vấn ngày 21/07 : “Việc liên tục không xác định được những kẻ chủ mưu gây nghi ngờ rằng nỗ lực này có thực sự thành công trong việc triệt phá các tổ chức tội phạm hay không”.

Ngay sau khi Mỹ và Anh thông báo trừng phạt tỷ phú Chen Zhi, đứng đầu đế chế bình phong cho “một trong những tổ chức tội phạm quốc tế lớn nhất châu Á”, ngày 15/10, Phnom Penh đã yêu cầu Washington phải “có đầy đủ bằng chứng” khi truy tố người từng được vinh danh “doanh nhân ưu tú”. Prince Holding là một trong những tập đoàn lớn nhất Cam Bốt, hoạt động tại hơn 30 quốc gia trong lĩnh vực bất động sản, dịch vụ tài chính và hàng tiêu dùng kể từ năm 2015.

Còn tỷ phú Chen Zhi từng là cố vấn của hai đời cha con thủ tướng Cam Bốt Hun Sen và Hun Manet, là “một nhân vật có ảnh hưởng sâu rộng trong nhà nước Cam Bốt và ở mọi cấp chính quyền”. Theo chuyên gia tội phạm quốc tế Jacob Sims, “tập đoàn Prince từ lâu đã hoạt động như một tổ chức bảo trợ lớn cho đảng cầm quyền”. Ở quy mô rộng hơn, theo cáo buộc của bộ Tư Pháp Mỹ, Chen và các giám đốc điều hành cấp cao khác đã sử dụng ảnh hưởng chính trị và hối lộ các quan chức ở một số quốc gia để bảo vệ các hoạt động bất hợp pháp của họ.

Triệt phá lừa đảo sẽ “động” đến những đồng minh quyền lực

Việc Anh, Mỹ phối hợp trừng phạt một “ông trùm” mà chuyên gia Lindsey Kennedy xem là “dường như bất khả xâm phạm”, là “điều chưa từng có”. Tuy nhiên, bà cho rằng, với một nền kinh tế phụ thuộc vào ngành công nghiệp lừa đảo, các biện pháp trừng phạt này có thể tạo ra “một khoảng trống để các tổ chức tội phạm khác xâm nhập”. Bởi vì cho tới nay, theo tổ chức Eyewitness Project, mọi biện pháp kiểm soát của Cam Bốt chỉ như “lấy lệ”, bắt một vài chân rết, và “không hề cho thấy sự thay đổi chiến lược của Phnom Penh”.

Liệu sức ép của Anh, Mỹ và Hàn Quốc có đủ sức mạnh để chính quyền Cam Bốt đổi thái độ đối với tình trạng lừa đảo trực tuyến ? Trang Nikkei Asia từng nhận định : “Một cuộc đàn áp ngành công nghiệp này sẽ buộc Đảng Nhân dân Cam Bốt – CPP cầm quyền phải quy trách nhiệm cho nhiều đồng minh thế lực nhất của mình. Điều này hoàn toàn không thực tế trong bối cảnh chính trị hiện tại”.

Theo RFI