Alaska, nơi sắp gặp gỡ Trump- Putin, một phần quá khứ Nga còn lại

Tổng thống Donald Trump và Vladimir Putin sẽ có cuộc họp quan trọng về cuộc chiến tranh Ukraine vào thứ sáu tại Alaska, nơi Hoa Kỳ đã mua từ Nga hơn 150 năm trước.

Ảnh hưởng của Nga vẫn còn tồn tại ở một số vùng xa xôi của quốc gia này ở rìa phía tây bắc của lục địa Bắc Mỹ, chỉ cách Nga vài dặm.

Khi nhà thám hiểm người Đan Mạch Vitus Bering lần đầu tiên đi thuyền qua eo biển hẹp ngăn cách châu Á và châu Mỹ vào năm 1728, ông đang trong chuyến thám hiểm tới nước Nga thời Sa hoàng.

Việc phát hiện ra eo biển Bering hiện nay đã tiết lộ sự tồn tại của Alaska đối với phương Tây — tuy nhiên người bản địa đã sống ở đó hàng nghìn năm.

Chuyến thám hiểm của Bering đã mở đầu một thế kỷ săn hải cẩu của Nga, với đàn hải cẩu đầu tiên được thành lập trên đảo Kodiak phía nam.

Năm 1799, Sa hoàng Paul I thành lập Công ty Nga-Mỹ để tận dụng ngành buôn bán lông thú béo bở, thường xuyên xảy ra xung đột với người dân bản địa.

Tuy nhiên, những người thợ săn đã khai thác quá mức hải cẩu và rái cá biển, khiến quần thể loài này suy giảm, kéo theo nền kinh tế của những người định cư.

Đế quốc Nga đã bán lãnh thổ này cho Washington với giá 7,2 triệu đô la vào năm 1867.

Việc mua một khu vực có diện tích lớn gấp đôi Texas đã bị chỉ trích rộng rãi tại Hoa Kỳ vào thời điểm đó, thậm chí còn được gọi là “sự điên rồ của Seward” theo tên người chủ mưu của thỏa thuận này, ngoại trưởng William Seward.

Giáo hội Chính thống giáo Nga được thành lập tại Alaska sau khi Công ty Nga-Mỹ được thành lập và vẫn là một trong những giáo hội có ảnh hưởng quan trọng nhất của Nga còn sót lại tại tiểu bang này.

Theo một tổ chức chuyên bảo tồn các tòa nhà, có hơn 35 nhà thờ, một số có mái vòm hình củ hành đặc trưng, nằm rải rác trên bờ biển Alaska.

Giáo phận Chính thống giáo Alaska cho biết đây là giáo phận lâu đời nhất ở Bắc Mỹ và thậm chí còn duy trì một chủng viện trên đảo Kodiak.

Một phương ngữ địa phương có nguồn gốc từ tiếng Nga pha trộn với các ngôn ngữ bản địa đã tồn tại trong nhiều thập kỷ ở nhiều cộng đồng khác nhau — đặc biệt là gần thành phố lớn nhất của tiểu bang là Anchorage — mặc dù hiện nay về cơ bản nó đã biến mất.

Tuy nhiên, gần các sông băng lớn trên bán đảo Kenai phía nam, tiếng Nga vẫn được dạy.

Một ngôi trường nông thôn nhỏ của cộng đồng Chính thống giáo được gọi là “Những người theo đạo cũ” được thành lập vào những năm 1960, dạy tiếng Nga cho khoảng một trăm học sinh.

Một trong những tuyên bố nổi tiếng nhất về sự gần gũi giữa Alaska và Nga được đưa ra vào năm 2008 bởi Sarah Palin, thống đốc bang lúc bấy giờ – và là người được ứng cử viên đảng Cộng hòa John McCain lựa chọn làm phó tổng thống.

“Họ là những người hàng xóm của chúng ta và bạn thực sự có thể nhìn thấy nước Nga từ đất liền ở Alaska, từ một hòn đảo ở Alaska”, Palin nói.

Mặc dù không thể nhìn thấy nước Nga từ đất liền Alaska, nhưng hai hòn đảo đối diện nhau ở eo biển Bering chỉ cách nhau 2,5 dặm (bốn km).

Đảo Diomede Lớn của Nga nằm ngay phía tây đảo Diomede Nhỏ của Mỹ, nơi có vài chục người sinh sống.

Xa hơn về phía nam, hai người Nga đã đổ bộ lên đảo St. Lawrence xa xôi – cách bờ biển Nga vài chục dặm – vào tháng 10 năm 2022 để xin tị nạn.

Họ đã bỏ trốn chỉ vài tuần sau khi Putin ra lệnh huy động người dân nhập ngũ để thúc đẩy cuộc xâm lược Ukraine.

Trong nhiều năm, quân đội Hoa Kỳ cho biết họ thường xuyên chặn máy bay Nga xâm phạm quá gần không phận Hoa Kỳ trong khu vực.

Tuy nhiên, Nga dường như không quan tâm đến việc đòi lại lãnh thổ mà họ từng nắm giữ, khi Putin từng nói vào năm 2014 rằng Alaska “quá lạnh”.

Theo AFP