Những giấc mơ nguy hiểm: Bên trong cơn sốt ‘sleepmaxxing’ trên internet

Washington (AFP) – Từ việc bịt miệng đến đu cổ bằng dây thừng, một xu hướng lan truyền trên mạng xã hội đang quảng bá các thói quen cực đoan trước khi đi ngủ được cho là mang lại giấc ngủ hoàn hảo — bất chấp bằng chứng y tế còn ít ỏi và những rủi ro tiềm ẩn về an toàn.

Những người có sức ảnh hưởng trên các nền tảng như TikTok và X đang thúc đẩy trào lưu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng được biết đến rộng rãi với tên gọi “sleepmaxxing”, một thuật ngữ chung cho các hoạt động và sản phẩm nhằm tối ưu hóa chất lượng giấc ngủ.

Sự gia tăng bùng nổ của xu hướng này – tạo ra hàng chục triệu bài đăng – nhấn mạnh sức mạnh của mạng xã hội trong việc hợp pháp hóa các hoạt động chăm sóc sức khỏe chưa được chứng minh, đặc biệt là khi các nền tảng công nghệ giảm bớt việc kiểm duyệt nội dung.

Một cách chữa mất ngủ khác là treo người bằng dây thừng hoặc thắt lưng vào cổ và lắc lư cơ thể trên không trung.

“Những người thử phương pháp này khẳng định vấn đề giấc ngủ của họ đã được cải thiện đáng kể”, một đoạn clip trên X cho biết và thu hút hơn 11 triệu lượt xem.

Các chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo về trò lừa đảo này, sau khi đài truyền hình nhà nước Trung Quốc đưa tin rằng ít nhất một trường hợp tử vong ở Trung Quốc vào năm ngoái có liên quan đến trò “treo cổ” tương tự.

Timothy Caulfield, một chuyên gia về thông tin sai lệch từ Đại học Alberta ở Canada, nói với AFP rằng những kỹ thuật sleepmaxxing như vậy là “vô lý, có khả năng gây hại và không có bằng chứng”.

“Đây là một ví dụ điển hình về cách mạng xã hội có thể bình thường hóa những điều vô lý.”

Một phương pháp phổ biến khác là dán băng dính miệng khi ngủ, được quảng cáo là một cách để khuyến khích thở bằng mũi. Những người có sức ảnh hưởng cho rằng phương pháp này mang lại nhiều lợi ích, từ việc ngủ ngon hơn, cải thiện sức khỏe răng miệng đến giảm ngáy ngủ.

Nhưng một báo cáo từ Đại học George Washington phát hiện rằng hầu hết những tuyên bố này đều không được nghiên cứu y khoa chứng minh.

Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng phương pháp này có thể nguy hiểm, đặc biệt đối với những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ, một tình trạng làm gián đoạn quá trình hô hấp khi ngủ.

Những mẹo vô căn cứ khác được những người có ảnh hưởng của sleepmaxxing quảng cáo bao gồm đeo kính màu xanh hoặc đỏ, sử dụng chăn có trọng lượng và ăn hai quả kiwi ngay trước khi đi ngủ.

‘Gây hại’

Kathryn Pinkham, một chuyên gia về chứng mất ngủ tại Anh, chia sẻ với AFP: “Mối quan ngại của tôi với xu hướng ‘sleepmaxxing’ – đặc biệt là khi nó được trình bày trên các nền tảng như TikTok – là phần lớn lời khuyên được chia sẻ có thể không hữu ích, thậm chí gây hại cho những người đang phải vật lộn với các vấn đề về giấc ngủ thực sự”.

“Mặc dù một số mẹo này có thể vô hại đối với những người thường ngủ ngon, nhưng chúng có thể làm tăng áp lực và lo lắng cho những người mắc chứng mất ngủ mãn tính hoặc các vấn đề dai dẳng khác về giấc ngủ.”

Trong khi giấc ngủ ngon và đủ giấc được coi là nền tảng của sức khỏe tốt, các chuyên gia cảnh báo rằng xu hướng này có thể góp phần gây ra chứng ngủ không ngon giấc, một nỗi ám ảnh về việc đạt được giấc ngủ hoàn hảo.

Eric Zhou của Trường Y Harvard cho biết: “Áp lực phải có được giấc ngủ hoàn hảo đã ăn sâu vào văn hóa sleepmaxxing”.

“Mặc dù việc ưu tiên giấc ngủ ngon là điều đáng khen ngợi, nhưng việc đặt mục tiêu hoàn hảo lại là vấn đề. Ngay cả những người ngủ ngon cũng khác nhau tùy từng đêm.”

Pinkham nói thêm rằng tình trạng ngủ kém thường là do “nỗi lo lắng muốn khắc phục”, một sự thật mà phần lớn những người có ảnh hưởng của sleepmaxxing không thừa nhận.

Pinkham cho biết: “Chúng ta càng cố gắng kiểm soát giấc ngủ bằng những mẹo vặt hoặc thói quen cứng nhắc thì chúng ta càng trở nên cảnh giác và căng thẳng hơn — nghịch lý là điều này lại khiến giấc ngủ trở nên khó khăn hơn”.

Sắc đẹp quan trọng hơn sức khỏe

Nhiều bài đăng về sleepmaxxing tập trung vào việc cải thiện ngoại hình thay vì sức khỏe, phản ánh sự trùng lặp với “looksmaxxing” – một xu hướng trực tuyến khác khuyến khích các kỹ thuật chưa được chứng minh và đôi khi nguy hiểm để tăng sức hấp dẫn tình dục.

Một số người có ảnh hưởng trong phong trào sleepmaxxing đã tìm cách kiếm lời từ sự phổ biến ngày càng tăng của xu hướng này bằng cách quảng bá các sản phẩm như băng dán miệng, bột uống tăng cường giấc ngủ và “kẹo dẻo sleepmax” có chứa melatonin.

Điều này có thể vi phạm các chuẩn mực pháp lý ở một số quốc gia như Anh, nơi melatonin chỉ được bán dưới dạng thuốc theo toa.

Viện Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ khuyến cáo không nên sử dụng melatonin để điều trị chứng mất ngủ ở người lớn, vì bằng chứng y tế không nhất quán về hiệu quả của thuốc này.

Một số chuyên gia y tế cũng cảnh báo về tác động của hiệu ứng giả dược đối với bệnh nhân mất ngủ khi sử dụng thuốc ngủ — khi mọi người báo cáo có sự cải thiện thực sự sau khi dùng thuốc giả hoặc thuốc không có tác dụng điều trị vì niềm tin của họ.

Pinkham cho biết: “Nhiều lời khuyên này đến từ những người không phải chuyên gia và không dựa trên bằng chứng lâm sàng”.

“Đối với những người thực sự gặp vấn đề về giấc ngủ, lời khuyên này thường gây thêm áp lực thay vì giúp họ dễ ngủ hơn.”