Tôm lụi Cà Mau, món ngon độc lạ vùng Đất Mũi

Nhắc đến ẩm thực Cà Mau có lẽ bạn sẽ nghĩ ngay đến đủ loại hải sản tươi ngon đặc trưng miền biển, tuy nhiên đây cũng là quê hương của các món khô được bà con trong và ngoài tỉnh vô cùng yêu thích. Bên cạnh khô cá khoai hay khô mực Sông Đốc trứ danh, tôm lụi Cà Mau là món được du khách ưu ái…

Trước đây, tôm tự nhiên nhiều, việc khai thác, đánh bắt của người dân ở Cà Mau đạt sản lượng rất cao, chủ yếu là tôm đất, tôm bạc và tôm xà búi (còn gọi tôm thẻ đuôi đỏ). Tôm thu hoạch nhiều nhưng ít người mua, phần lớn chỉ để ăn hoặc làm tôm khô nhưng giá thành không cao.

Vì vậy, sau khi thu hoạch tôm, ngoài chế biến món ăn từ tôm sống, làm tôm khô, chả tôm, bánh phồng tôm, mắm tôm… người dân Cà Mau nghĩ ra cách làm tôm lụi để dành, đặc biệt những ngày Tết tại Cà Mau, dường như trong mỗi gia đình nào cũng chuẩn bị sẵn món tôm lụi treo trong bếp để sẵn sàng mang ra tiếp đãi khách khứa đến thăm nhà.

Để làm ra một mẻ tôm lụi Cà Mau ngon, yêu cầu người chế biến phải tuân theo một quy trình nhất định. Đầu tiên, bạn phải biết cách chọn nguyên liệu sao cho phù hợp, loại tôm được dùng phải là tôm thẻ đuôi đỏ có kích thước lớn và còn tươi sống.

Điểm đặc biệt của tôm lụi Cà Mau nằm ở phần xỏ xâu cho món ăn, những con tôm tươi được lột sạch vỏ chỉ chừa lại phần đuôi cho dễ cầm thưởng thức. Sau đó, người dân sẽ dùng dây lạt hoặc cọng lá dừa để xiên qua giữa thân con tôm rồi treo ngược lên. Thông thường, một xiên sẽ có từ 5 đến 10 con, mỗi con cách nhau khoảng 2 phân để khi phơi tôm được khô đều. Sau đó, người dân sẽ mang tôm ra phơi nắng, cứ khoảng 30 phút là phải trở mặt một lần đảm bảo cho toàn bộ tôm khô đều như nhau.

Không giống như khô cá ngát Cà Mau, tôm lụi phải phơi qua 3 đến 4 con nắng thật tốt mới cho ra được thành phẩm, nếu như không đủ nắng thì món này sẽ không còn thơm ngon và rất nhanh hỏng. Chính vì công đoạn làm ra được tôm lụi Cà Mau vô cùng cực nhọc nên giá thành của nó đắt hơn nhiều so với các loại khô khác trên thị trường.

Anh Nguyễn Văn Miên, người làm tôm lụi nhiều năm ở H.Đầm Dơi (Cà Mau), cho biết chỉ cần nhìn màu sắc là biết tôm ngon hay không. Tôm lụi tự nhiên không sử dụng phẩm màu, nhưng phơi xong sẽ có màu đỏ cam của gạch tôm, mùi thơm tự nhiên, không tanh nồng. Tôm phơi đủ nắng gắt sẽ nhanh khô và không bị bủn, độ khô của tôm vừa phải sẽ giữ được vị ngọt.

Về cách chế biến tôm lụi, có thể nướng trên bếp than hoặc nướng bằng cồn, bằng rượu 45 độ. Do tôm lụi rất mau chín và dễ cháy khét nên khi nướng cần liên tục đảo tôm để giữ trọn hương vị ngọt thanh, thớ thịt dai ngon cùng mùi thơm đặc trưng.