Tokyo, Manila tố cáo Trung Quốc gây sự cố nguy hiểm trên biển

Ngày 07/12/2025, Nhật Bản lên án chiến đấu cơ Trung Quốc gây sự cố “nguy hiểm” khi hướng radar về phía máy bay quân sự Nhật Bản ở gần quần đảo Okinawa. Trước đó một ngày, Manila cũng lên án Trung Quốc bắn ba quả pháo sáng từ đá Subi về phía một máy bay Philippines đang tuần tra thường lệ ở Biển Đông.

Những hành động này diễn ra trong bối cảnh quân đội Trung Quốc đang tiến hành cuộc tập trận hàng hải thường niên nhưng năm nay có “quy mô lớn chưa từng có”.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết các tiêm kích hạm J-15 Trung Quốc xuất phát từ tàu sân bay Liêu Ninh đã hai lần bật radar hỏa lực, khóa mục tiêu vào chiến đấu cơ Nhật Bản ở phía đông nam đảo Okinawa hôm 6/12. Tàu sân bay Liêu Ninh cùng ba tàu khu trục khi đó đang di chuyển về phía nam nhóm đảo Okinawa của Nhật Bản.

“Những vụ bật radar hỏa lực như vậy là hành động nguy hiểm, vượt mức cần thiết đối với đảm bảo an toàn bay”, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi cho hay, thêm rằng Tokyo đã gửi công hàm phản đối tới Bắc Kinh.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi mô tả hành động này “nguy hiểm và cực kỳ đáng tiếc”. Trong cuộc gặp với người đồng cấp Australia Richard Marles tại Tokyo, ông Koizumi cho biết Nhật Bản sẽ phản ứng “kiên quyết và bình tĩnh” trước hành vi của Trung Quốc nhằm duy trì hòa bình, ổn định khu vực.

Trong buổi tiếp đồng nhiệm Úc Richard Marles tại Tokyo ngày hôm 07/12, bộ trưởng Quốc Phòng Shinjiro Koizumi khẳng định Nhật Bản sẽ đáp trả « một cách mạnh mẽ và bình tĩnh » để duy trì ổn định và hòa bình trong khu vực. Trung Quốc phản đối, « yêu cầu Nhật Bản ngay lập tức chấm dứt hành vi vu khống và phỉ báng », theo tuyên bố ngày 07/12 của đại tá Vương Học Mạnh, phát ngôn viên của hải quân Trung Quốc. Bắc Kinh cáo buộc chính máy bay Nhật Bản đã nhiều lần tiếp cận, gây nhiễu cho hải quân Trung Quốc khi lực lượng này đang tiến hành cuộc tập trận không quân được thông báo trước tại eo biển Miyako.

Về sự cố với máy bay Philipines ngày 06/12, theo AP, chính quyền Manila cho biết ba pháo sáng được bắn từ đá Subi, hiện do Trung Quốc kiểm soát, trong quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Sự cố được « máy báy của Cục đánh bắt và thủy sản Philippines ghi hình lại ». Chuẩn đô đốc Jay Tarriela thuộc Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines cho biết « phi hành đoàn an toàn và hoàn thành nhiệm vụ ».

Tuần duyên Philippines và Cục Ngư nghiệp đồng thực hiện chuyến bay giám sát hôm thứ Bảy. Tuần duyên cho biết, “Chiếc máy bay của Cục Ngư nghiệp và Tài nguyên Thủy sản đã ghi lại đoạn video 3 quả pháo sáng được bắn từ rạn san hô về phía máy bay khi máy bay đang thực hiện chuyến bay hợp pháp”.

Tuần duyên cho biết thêm, “Chuyến bay nhằm theo dõi môi trường biển, đánh giá tình trạng nguồn lợi thủy sản và bảo đảm an toàn, phúc lợi cho ngư dân Philippines tại vùng biển Tây Philippines”.

Philippines gọi khu vực mà nước này tuyên bố có chủ quyền là “Tây Philippines”.

Tuần duyên Philippines cho biết, máy bay tuần tra đã phát hiện 1 tàu bệnh viện của Trung Quốc, 2 tàu hải cảnh Trung Quốc và 29 tàu dân quân biển khả nghi của Trung Quốc neo đậu gần Đá Su Bi.

Đá Su Bi là một trong bảy rạn san hô tranh chấp, phần lớn bị ngập nước, được Trung Quốc cải tạo hơn 10 năm trước thành một căn cứ đảo tại quần đảo Trường Sa, nơi tranh chấp gay gắt nhất ở Biển Đông. Theo các quan chức an ninh Mỹ và Philippines, các đảo nhân tạo này được bảo vệ bằng hệ thống tên lửa, trong đó 3 đảo có đường băng đạt chuẩn quân sự.

Tuần duyên Philippines nói với AP rằng họ đã hoàn thành nhiệm vụ bất chấp các mối đe dọa từ Trung Quốc.