Việt Nam đề nghị Mỹ xem xét khách quan về thương mại thủy sản
TVN
Ngày 15/09/2025, bộ trưởng Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên đã gởi thư đến bộ trưởng Thương Mại Hoa Kỳ Howard Lutnick, đề nghị xem xét lại một quyết định có thể dẫn đến lệnh cấm nhập khẩu một số mặt hàng thủy sản của Việt Nam vào Mỹ, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Đây sẽ là một đòn giáng mạnh cho nền kinh tế Việt Nam, hiện đang chịu áp lực từ chính sách thuế quan của Mỹ.
Mỹ quyết định từ chối công nhận tương đương 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA).
Theo đó, các loại hải sản khai thác theo các nghề cá này sẽ bị dừng nhập khẩu vào Mỹ kể từ ngày 1/1/2026. Trong thông báo gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường của Việt Nam, Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển (NOAA) thuộc Bộ Thương mại Mỹ (DOC) trước đó cho biết từ chối công nhận theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA) của nước này.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết đây là biện pháp tương đương với cấm nhập khẩu, ảnh hưởng rất lớn đến xuất khẩu nhiều loại hải sản chủ lực của Việt Nam sang Mỹ như cá ngừ, cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực, cá nục…
Theo truyền thông trong nước, việc đề nghị phía Mỹ cân nhắc, theo Bộ trưởng Công Thương, nhằm tránh những gián đoạn nghiêm trọng với thương mại song phương và bảo vệ sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân và người lao động Việt Nam.
Reuters lưu ý, Mỹ là một trong những thị trường hải sản lớn nhất của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu từ tháng Giêng đến tháng 8/2025 tăng 6,9% so với cùng kỳ năm 2024, đạt 1,24 tỷ đô la, chiếm 17,3% tổng kim ngạch xuất khẩu hải sản Việt Nam theo như các số liệu do Hải quan Việt Nam công bố. Tuy nhiên, trong tháng Tám vừa qua, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Mỹ đã giảm 2% so với tháng Bảy.
Đạo luật MMPA của Mỹ được ban hành lần đầu vào năm 1972, hướng đến cách tiếp cận dựa trên hệ sinh thái trong quản lý tài nguyên và bảo tồn thiên nhiên. Luật này quy định cấm đánh bắt động vật biển có vú và thiết lập lệnh tạm dừng nhập khẩu, xuất khẩu và mua bán bất kỳ động vật biển có vú nào, cũng như các loại sản phẩm có nguồn gốc từ động vật biển có vú biển, tại Hoa Kỳ.
Quốc hội Hoa Kỳ định nghĩa « đánh bắt » là « hành vi săn bắt », giết, bắt và/hoặc quấy rối bất kỳ động vật biển có vú nào, hoặc bất kỳ nỗ lực nào nhằm làm như vậy. MMPA quy định việc thực thi các lệnh cấm và thiết lập các quy định để thực hiện các mục tiêu theo luật định.
Theo trang NOAA, điều khoản này phù hợp với sắc lệnh của tổng thống Donald Trump nhằm khôi phục khả năng cạnh tranh của hải sản Mỹ, bảo vệ việc làm và bảo đảm các hoạt động thương mại công bằng, ưu tiên thị trường nội địa, « tạo ra một sân chơi bình đẳng cho ngư dân Mỹ ».
Do vậy, để có thể xuất khẩu thủy hải sản sang Mỹ, các ngư trường nước ngoài phải nộp đơn xin kết quả so sánh để được « công nhận tương đương », nghĩa là tuân thủ một loạt các quy định nghiêm ngặt với các tiêu chuẩn « vàng » của ngư dân Mỹ về cách thức đánh bắt tương tự như hải sản được đánh bắt tại Mỹ.
Theo văn bản của NOAA ngày 29/08, Việt Nam nằm trong số các quốc bị cấm một nhóm nghề cá.
