Xung đột biên giới Campuchia-Thái Lan khiến nửa triệu người phải tìm nơi trú ẩn

Nửa triệu người dân Campuchia và Thái Lan đã phải sơ tán đến các chùa chiền, trường học và những nơi trú ẩn an toàn khác vào thứ Tư sau khi chạy trốn khỏi các cuộc giao tranh mới trong tranh chấp biên giới kéo dài mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ can thiệp một lần nữa.

Các quan chức cho biết, ít nhất 14 người, bao gồm binh lính Thái Lan và thường dân Campuchia, đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh mới nhất, trong khi hơn 500.000 người đã phải sơ tán khỏi các khu vực biên giới gần nơi máy bay phản lực, xe tăng và máy bay không người lái đang giao tranh.

Sáng thứ Tư, các phóng viên của AFP tại thị trấn Samraong, tây bắc Campuchia, đã nghe thấy tiếng nổ của pháo binh bắn tới từ hướng các ngôi đền cổ kính hàng trăm năm tuổi ở các khu vực biên giới tranh chấp.

Đến chiều, hàng trăm gia đình đã rời khỏi nơi trú ẩn tại một ngôi chùa gần Samraong, nơi họ đã ở từ thứ Hai.

“Chính quyền nói rằng nơi này không còn an toàn nữa”, Seut Soeung, 30 tuổi, nói khi đang nghỉ ngơi bên đường cùng gia đình và những chiếc xe chở người, chó và túi quần áo chạy ngang qua.

 

Một cảnh sát giấu tên cho biết các gia đình bị mất nhà cửa đang được sơ tán khỏi khuôn viên chùa vì lý do an ninh sau khi một vài máy bay phản lực của Thái Lan bay ngang qua.

Thái Lan và Campuchia đang tranh chấp về đường biên giới dài 800 km (500 dặm) được phân định từ thời thuộc địa, nơi các tranh chấp về quyền sở hữu các ngôi đền lịch sử đã leo thang thành xung đột vũ trang.

Các cuộc đụng độ trong tuần này là những vụ giao tranh đẫm máu nhất kể từ 5 ngày giao tranh hồi tháng 7 khiến hàng chục người thiệt mạng trước khi một thỏa thuận ngừng bắn mong manh được ký kết sau sự can thiệp của Trump.

Cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau về việc khơi mào cuộc xung đột mới, hiện đã lan rộng ra năm tỉnh của cả Thái Lan và Campuchia, theo thống kê của AFP dựa trên các báo cáo chính thức.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Thái Lan hôm thứ Tư cho biết hơn 400.000 thường dân đã được sơ tán đến các nơi trú ẩn.

– ‘Chạy trốn để cứu lấy mạng sống của tôi’ –

Nông dân trồng mía Niam Poda đã phải rời bỏ nhà cửa – chỉ cách biên giới 5 km – tại tỉnh Sa Kaeo, biên giới Thái Lan, lần thứ hai trong vòng 5 tháng.

“Tôi chỉ còn cách chạy trốn để bảo toàn mạng sống càng nhanh càng tốt,” cô nói với AFP tại một trung tâm sơ tán, đồng thời cho biết thêm rằng cô đã bỏ lại thuốc men của mình.

“Dù chuyện gì xảy ra tiếp theo, tôi hy vọng hòa bình sẽ đến để tôi có thể yên tâm chăm sóc ruộng mía của mình”, bà nói thêm.

Quân đội Thái Lan đã thông báo lệnh giới nghiêm ban đêm từ 7 giờ tối đến 5 giờ sáng tại một số khu vực của Sa Kaeo, bắt đầu từ đêm thứ Tư.

Tại Campuchia, hơn 101.000 người đã được sơ tán đến các nơi trú ẩn và nhà của người thân, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Maly Socheata cho biết với các phóng viên.

“Quân đội Thái Lan đã xả súng bừa bãi vào các khu dân cư và trường học, đặc biệt là pháo kích vào chùa Ta Krabey”, bà nói, gọi ngôi chùa biên giới đang tranh chấp này là “địa điểm linh thiêng của Campuchia”.

Sau đó, Maly Socheata cho biết số người Campuchia thiệt mạng đã tăng lên chín thường dân, trong đó có một trẻ sơ sinh.

Trong khi đó, quân đội Thái Lan cho biết lực lượng Campuchia đã bắn rocket vào sáng sớm thứ Tư, khiến chúng rơi xuống khu vực gần Bệnh viện Phanom Dong Rak ở tỉnh Surin – nơi từng bị trúng đạn trong các cuộc đụng độ hồi tháng 7 năm nay.

Hôm thứ Tư, Campuchia đã rút khỏi Đại hội Thể thao Đông Nam Á đang diễn ra tại Thái Lan, với lý do lo ngại về sự an toàn cho các vận động viên của mình.

– ‘Hãy gọi điện’ –

Hoa Kỳ, Trung Quốc và Malaysia, với tư cách là chủ tịch khối khu vực ASEAN, đã làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn vào tháng 7.

Vào tháng 10, Trump đã ủng hộ một tuyên bố chung tiếp theo, ca ngợi các thỏa thuận thương mại mới với Thái Lan và Campuchia sau khi hai nước này đồng ý gia hạn lệnh ngừng bắn.

Nhưng Thái Lan đã đình chỉ thỏa thuận vào tháng sau đó.

 

Trong bài phát biểu trước những người ủng hộ tại Mỹ hôm thứ Ba, Trump đã liệt kê nhiều cuộc xung đột mà ông tuyên bố đã giải quyết, kết thúc bằng Campuchia và Thái Lan.

“Ngày mai tôi phải gọi điện thoại, và tôi nghĩ họ sẽ hiểu thôi,” ông nói về các nước láng giềng Đông Nam Á.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thái Lan, Nikorndej Balankura, nói với các phóng viên hôm thứ Tư rằng cuộc xung đột cuối cùng sẽ kết thúc thông qua đàm phán, nhưng hiện tại không phải là thời điểm thích hợp để đối thoại.

“Nếu bất kỳ quốc gia thứ ba nào muốn làm trung gian hòa giải, Thái Lan không thể chấp nhận điều đó ở giai đoạn này vì ranh giới đã bị vượt qua”, ông nói.

“Đã có người dân Thái Lan thiệt mạng và chúng ta cần đảm bảo có đủ lòng tin trước khi các cuộc đàm phán có thể bắt đầu.”

Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Volker Turk phát biểu với các nhà báo tại Geneva rằng các thỏa thuận giữa Thái Lan và Campuchia “vẫn chưa mang lại hiệu quả bảo vệ thường dân trên thực địa”.

Hôm thứ Tư, Giáo hoàng Leo XIV đã kêu gọi ngừng bắn và cầu nguyện cho những người đang phải chạy trốn khỏi cuộc giao tranh trong buổi tiếp kiến ​​hàng tuần tại Vatican.

AFP