Mối quan hệ thân thiết một chiều giữa Donald Trump và Vladimir Putin dường như đã kết thúc

Từng bị mê hoặc bởi chiến thuật tàn nhẫn của tổng thống Nga, tháng trước Trump đã nói rằng ông “rất tức giận” và “bực tức” vì ông này không đồng ý ngừng bắn ở Ukraine và kéo dài các cuộc đàm phán mà không đưa ra được kết quả cụ thể.

“Nga phải hành động. Quá nhiều người đang CHẾT, hàng nghìn người mỗi tuần, trong một cuộc chiến khủng khiếp và vô nghĩa”, Trump đã nói trên mạng xã hội trước khi đặc phái viên của ông là Steve Witkoff gặp Putin tại St Petersburg vào thứ Sáu.

Mặc dù người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố rằng “mọi thứ đang tiến triển rất tốt”, cuộc gặp – cuộc gặp thứ ba giữa Witkoff và Putin trong năm nay – một lần nữa không mang lại kết quả có ý nghĩa.

Hơn nữa, Moscow đã phát động một cuộc tấn công tàn bạo khác vào cơ sở hạ tầng dân sự vào Chủ Nhật, giết chết hơn 30 người, trong đó có 11 trẻ em và làm bị thương gần 100 người khác ở khu vực Sumy.

Cuộc tấn công đã bị đặc phái viên của Trump về Ukraine, Keith Kellogg lên án, ông cho biết nó đã vượt qua “mọi ranh giới của sự đàng hoàng”, và Tổng thống nói rằng nó “khủng khiếp”, mặc dù ông nói thêm rằng ông đã được “nói rằng họ đã phạm sai lầm”, mà không giải thích thêm.

Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Marco Rubio đã gợi ý rằng sự kiên nhẫn của Trump với Putin sẽ không kéo dài được lâu nữa, ông nói rằng: “Chúng ta sẽ sớm biết, trong vài tuần chứ không phải vài tháng, liệu Nga có nghiêm túc về hòa bình hay không”.

Giai đoạn đàm phán mới

Mặc dù đặc phái viên của Nga Kirill Dmitriev mô tả các cuộc đàm phán giữa Putin và Witkoff kéo dài hơn bốn giờ là “có hiệu quả”, nhưng sự thất vọng của Trump về việc thiếu tiến triển là rõ ràng – và có thể sớm thúc đẩy ông thực hiện hành động mạnh mẽ hơn.

“Tôi nghĩ rằng thực tế là Witkoff đã đến St Petersburg cho thấy rằng chính quyền Trump hiện đang bước vào một thời điểm quan trọng, khi ban đầu họ nghĩ rằng họ có thể hành động rất nhanh chóng. Bây giờ các cuộc đàm phán hòa bình này đã bị đình trệ”, Neil Melvin, giám đốc an ninh quốc tế tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (Rusi) cho biết.

“Và vì vậy, tôi muốn nói rằng chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới của toàn bộ quá trình xung quanh Ukraine. Và điều đó rất quan trọng vì thực tế là việc giải quyết xung đột Ukraine sẽ là một giải pháp thực sự cho an ninh châu Âu nói chung.”

Là một cựu doanh nhân, Trump tự hào là một người làm ăn, và trước đây đã tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt chiến tranh Ukraine “trong một ngày”, mặc dù các cố vấn của ông đã làm rõ rằng thực tế sẽ mất nhiều tháng.

Khi Trump tìm kiếm một thỏa thuận nhanh chóng — một thỏa thuận mà ông có thể tuyên bố sẽ mang lại lợi ích cho cả Hoa Kỳ — thì mối lo ngại ngày càng tăng rằng các cuộc đàm phán vội vã có thể dẫn đến một kết quả sai lầm cho Kyiv, với những hậu quả có khả năng gây bất lợi không chỉ cho Ukraine mà còn cho cả châu Âu.

Melvin cho biết “Có nguy cơ rằng những gì Nga cố gắng làm là mang lại cho Hoa Kỳ một số chiến thắng trong mối quan hệ rộng lớn hơn của họ”, chẳng hạn như hợp tác xung quanh các dự án năng lượng ở Bắc Cực và các công ty Mỹ quay trở lại thị trường Nga.

Ông chỉ ra rằng Putin cũng có thể tìm cách hỗ trợ Hoa Kỳ về các vấn đề liên quan đến Iran. “Vì vậy, nếu Putin cố gắng đưa ra một gói lớn hơn, không liên quan nhiều đến Ukraine, trên cơ sở rằng sau đó Hoa Kỳ về cơ bản sẽ đồng ý từ bỏ Ukraine, thì đó là một rủi ro mà tôi nghĩ chúng ta phải nhận thức được trong các cuộc đàm phán hiện tại.

“Luôn có khả năng Nga sẽ cố gắng định vị mình như một bên ngang hàng với Hoa Kỳ trong các vấn đề toàn cầu, và Ukraine sẽ chỉ bị hạ xuống thành một vấn đề phụ trong cuộc trò chuyện lớn hơn đó”, Melvin nói.

Đồng thời, “Tôi nghĩ rằng thực tế là Nga vẫn chưa thể đạt được các mục tiêu tối đa của mình cho đến nay cho thấy, trên thực tế, mọi thứ có thể đang bắt đầu chuyển hướng trở lại ở một mức độ nào đó theo hướng ủng hộ Ukraine”.

Các lệnh trừng phạt ‘gây gãy xương’

Trong khi một loạt các cuộc đàm phán đang diễn ra tại các thủ đô châu Âu và xa hơn nữa, Hoa Kỳ được cho là đang chuẩn bị một gói lệnh trừng phạt tàn khốc nhằm gây sức ép buộc Putin phải đồng ý thỏa thuận.

“Tôi nghĩ rằng sẽ rất hữu ích khi có được thời hạn chót từ Tổng thống Hoa Kỳ với một gói lệnh trừng phạt đến từ Thượng viện”, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb đã nói.

Stubb, người đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và chơi golf với Trump tại câu lạc bộ golf West Palm Beach của ông vào tháng trước, đã ám chỉ đến một kế hoạch cho thời hạn chót là ngày 20 tháng 4, thời điểm mà Putin sẽ phải đồng ý ngừng bắn hoàn toàn.

“Tôi nghĩ rằng chúng ta có lẽ đang đi theo hướng mà người Mỹ đang nhìn nhận Nga theo đúng giá trị của nó. Nói cách khác, lệnh ngừng bắn chung đã được Hoa Kỳ, Ukraine và châu Âu nhất trí, nhưng không phải do Nga”, Stubb cho biết sau khi dành hai ngày với Trump ở Florida, theo The Guardian.

Stubb, giống như Keir Starmer, đã nổi lên như một nhân vật quan trọng trong các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine, khẳng định rằng việc hợp tác với Tổng thống Hoa Kỳ là cách hiệu quả nhất để đảm bảo sự ủng hộ liên tục cho Ukraine.

Stubb lưu ý rằng Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham, người đã cùng hai nhà lãnh đạo trên sân golf, đã đệ trình lên Thượng viện Hoa Kỳ một dự luật trừng phạt “gây tổn thương nghiêm trọng” đối với Nga nếu nước này không tuân thủ lệnh ngừng bắn.

“Tôi nghĩ rằng Hoa Kỳ, và tôi cũng là Tổng thống Hoa Kỳ, đang hết kiên nhẫn với Nga”, ông nói.

Bất ổn về thuế quan làm phức tạp thêm các kế hoạch về các rào cản bổ sung

Đáng chú ý là Nga không nằm trong làn sóng thuế quan toàn diện mới nhất mà Hoa Kỳ đã chuẩn bị. “Về cơ bản, chúng tôi không làm ăn với Nga, vì họ đang trong tình trạng chiến tranh”, Trump nói khi được hỏi về trường hợp ngoại lệ này.

Moscow đã phải chịu nhiều đợt trừng phạt của Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu vì cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, nhưng cho đến nay, nước này vẫn xoay xở để cải tổ nền kinh tế và duy trì bộ máy quân sự của mình.

“Phải có một bức tường ở một giai đoạn nào đó. Và tôi nghĩ bức tường đó đang đến gần”, Stubb nói.
Để tăng cường áp lực lên Moscow, Trump đã nói rằng ông ủng hộ các lệnh trừng phạt thứ cấp đối với các quốc gia mua dầu của Nga.

“Tôi phải nói rằng có rất nhiều sự hoài nghi về ý tưởng trừng phạt thứ cấp này”, điều này đã trở nên phức tạp hơn nữa bởi “mớ hỗn độn đã được tạo ra xung quanh lập trường thuế quan rộng hơn của Trump”, Melvin nói.

“Ông ấy đã bắn phát súng thuế quan khổng lồ này vào thế giới”, nhưng không rõ việc áp đặt thuế quan đối với Ấn Độ chẳng hạn sẽ thay đổi hành vi của họ đối với Nga như thế nào.

“Đến lúc điều này có tác động đến Nga, dù sao thì cũng phải mất nhiều tháng”, và Trump muốn đạt được một thỏa thuận rất nhanh chóng, ông nói.

Nga phát động cuộc tấn công mới, Ukraine nói

Mặc dù đã thảo luận với các quan chức Hoa Kỳ, Moscow vẫn tiếp tục tấn công Ukraine và mở rộng thêm chỗ đứng của mình ở phía đông.

Tổng thống Zelensky tuần trước cho biết Nga đang chuẩn bị một cuộc tấn công mới, trong khi tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine, Oleksandr Syrskyi, cho biết hôm thứ Tư rằng Nga “đã bắt đầu” một cuộc tấn công mới vào các khu vực Sumy và Kharkiv ở phía đông bắc.

“Trong nhiều ngày, gần một tuần, chúng tôi đã quan sát thấy số lượng các cuộc tấn công của kẻ thù tăng gần gấp đôi ở mọi hướng chính [trên tuyến đầu]”, Syrskyi cho biết trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin LB của Ukraine.

Hơn nữa, một báo cáo do Liên hợp quốc công bố tuần trước chỉ ra rằng số thương vong của dân thường đã tăng gần gấp đôi vào tháng 3 so với tháng trước, với ít nhất 164 người Ukraine thiệt mạng và 910 người bị thương.

Melvin cho biết: “Điều này cho thấy rằng hiện tại Putin thực sự không quan tâm nhiều đến lệnh ngừng bắn hay thỏa thuận hòa bình vì tôi nghĩ người Nga tính toán rằng họ đang chiếm ưu thế, rằng họ thực sự có thể đè bẹp sự kháng cự của Ukraine”, đặc biệt là nếu Hoa Kỳ mất hứng thú.

Tuy nhiên, động lực có thể thay đổi nếu Hoa Kỳ “đưa ra lời đề nghị với Nga mà thực sự tích cực đến mức Putin sẽ chấp nhận”.

Tôi nghĩ Putin “đang tận dụng tất cả các lựa chọn khác nhau này và thời gian mà ông ấy cảm thấy đứng về phía mình”.

(Huynh Quynh, theo TheI Paper)