Putin và Modi tới Trung Quốc dự hội nghị thượng đỉnh do Tập Cận Bình chủ trì

Chủ tịch Tập Cận Bình đã tập hợp các nhà lãnh đạo Nga và Ấn Độ cùng các quan chức cấp cao từ khoảng 20 quốc gia Á-Âu vào Chủ nhật cho một hội nghị thượng đỉnh trọng điểm nhằm đưa Trung Quốc lên vị trí trung tâm trong quan hệ khu vực.

An ninh được thắt chặt tại thành phố cảng phía bắc Thiên Tân, nơi diễn ra hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải cho đến thứ Hai, vài ngày trước cuộc diễu binh quân sự lớn tại thủ đô Bắc Kinh để kỷ niệm 80 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ hai.

SCO bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Pakistan, Iran, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Uzbekistan và Belarus — cùng với 16 quốc gia khác là quan sát viên hoặc “đối tác đối thoại”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã hạ cánh xuống Thiên Tân vào Chủ nhật cùng với đoàn tùy tùng gồm các chính trị gia cấp cao và đại diện doanh nghiệp.

Trong khi đó, Tập Cận Bình đã có một loạt các cuộc gặp song phương với các nhà lãnh đạo từ Maldives, Azerbaijan, Kyrgyzstan và một trong những đồng minh trung thành của Putin, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko.

Ông cũng đã gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, hãng thông tấn Xinhua đưa tin.

Trung Quốc và Nga đôi khi coi SCO là một giải pháp thay thế cho liên minh quân sự NATO. Hội nghị thượng đỉnh năm nay là hội nghị đầu tiên kể từ khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trở lại Nhà Trắng.

Trong một cuộc phỏng vấn được Tân Hoa Xã công bố vào thứ Bảy, Putin cho biết hội nghị thượng đỉnh sẽ “tăng cường năng lực của SCO trong việc ứng phó với các thách thức và mối đe dọa đương đại, đồng thời củng cố tình đoàn kết trên toàn không gian Á-Âu chung”.

“Tất cả những điều này sẽ giúp định hình một trật tự thế giới đa cực công bằng hơn”, Putin nói.

Khi yêu sách của Trung Quốc đối với Đài Loan và cuộc xâm lược Ukraine của Nga khiến họ xung đột với Hoa Kỳ và châu Âu, các chuyên gia cho rằng Bắc Kinh và Moscow rất muốn sử dụng các nền tảng như SCO để lấy lòng.

“Trung Quốc từ lâu đã tìm cách thể hiện SCO như một khối quyền lực không do phương Tây lãnh đạo, thúc đẩy một kiểu quan hệ quốc tế mới mà họ tuyên bố là dân chủ hơn”, Dylan Loh, trợ lý giáo sư tại Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore cho biết.

Hơn 20 nhà lãnh đạo, bao gồm Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, đang tham dự cuộc họp lớn nhất của khối kể từ khi thành lập năm 2001.

“Sự tham gia quy mô lớn này cho thấy ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc và sức hấp dẫn của SCO như một nền tảng cho các quốc gia không phải phương Tây”, ông Loh nói thêm.

Bắc Kinh, thông qua SCO, sẽ cố gắng “phát huy ảnh hưởng và phát tín hiệu rằng Âu Á có các thể chế và luật chơi riêng”, bà Lizzi Lee từ Viện Chính sách Xã hội Châu Á cho biết.

“Nó được định hình như một điều gì đó khác biệt, được xây dựng xung quanh chủ quyền, không can thiệp và đa cực, mà Trung Quốc coi là hình mẫu”, bà Lee nói.

Ông Tập đã gặp các nhà lãnh đạo, bao gồm Thủ tướng Campuchia Hun Manet tại Thiên Tân vào thứ Bảy.

Putin dự kiến ​​sẽ hội đàm vào thứ Hai với Erdogan của Thổ Nhĩ Kỳ và Pezeshkian của Iran về xung đột Ukraine và chương trình hạt nhân của Tehran.

Tổng thống Nga cần “tất cả các lợi ích của SCO với tư cách là một nhân tố trên trường thế giới và cả sự hỗ trợ của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới”, Lim Tai Wei, giáo sư và chuyên gia về Đông Á tại Đại học Soka của Nhật Bản cho biết.

“Nga cũng muốn giành được Ấn Độ và các xung đột thương mại của Ấn Độ với Hoa Kỳ mang đến cơ hội này”, Lim nói.

Hội nghị thượng đỉnh diễn ra vài ngày sau khi Ấn Độ bị ảnh hưởng bởi đợt tăng thuế mạnh của Hoa Kỳ đối với hàng hóa của mình như một hình phạt cho việc New Delhi mua dầu của Nga.

Thủ tướng Ấn Độ Modi đã đến vào thứ Bảy, trong chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc kể từ năm 2018.

Hai quốc gia đông dân nhất là đối thủ cạnh tranh gay gắt để giành ảnh hưởng trên khắp Nam Á và đã xảy ra một cuộc đụng độ biên giới chết người vào năm 2020.

Một sự tan băng bắt đầu vào tháng 10 năm ngoái, khi Modi gặp Tập lần đầu tiên sau 5 năm tại một hội nghị thượng đỉnh ở Nga.

Modi không có tên trong danh sách những người tham dự cuộc diễu hành ở Bắc Kinh do truyền thông nhà nước Trung Quốc công bố, trong đó có cả người đứng đầu chính quyền quân sự Myanmar Min Aung Hlaing và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.