Ukraine sẽ nhượng Donbas cho Nga theo kế hoạch 28 điểm của Hoa Kỳ?

Theo bản dự thảo mà AFP có được hôm thứ năm, Ukraine sẽ trao trả khu vực Donbas phía đông cho Nga theo kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ủng hộ.

Kyiv cũng sẽ đồng ý giới hạn quân đội của mình ở mức 600.000 người, và trong khi các máy bay chiến đấu châu Âu sẽ đóng quân tại Ba Lan để bảo vệ Ukraine, sẽ không có quân đội NATO nào được đồn trú tại Ukraine.

Trong khi đó, Nga sẽ được tái gia nhập nhóm các quốc gia G8 và được hòa nhập trở lại nền kinh tế toàn cầu theo kế hoạch mà các quan chức Hoa Kỳ cho biết vẫn là một “văn bản đang hoạt động”.

“Tổng thống ủng hộ kế hoạch này. Đây là một kế hoạch tốt cho cả Nga và Ukraine”, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói với các phóng viên.

Đặc phái viên của Trump là Steve Witkoff và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã “âm thầm” xây dựng kế hoạch này với cả Nga và Ukraine trong khoảng một tháng, Leavitt cho biết.

Bà bác bỏ những lo ngại rằng kế hoạch này phản ánh nhiều yêu cầu tối đa của Moscow.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết ông dự kiến ​​sẽ thảo luận kế hoạch này với Trump “trong những ngày tới”. Ông nói rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải mang lại “hòa bình trong phẩm giá” với “sự tôn trọng độc lập và chủ quyền của chúng tôi”.

Zelensky cũng đã gặp phái đoàn Lầu Năm Góc do Bộ trưởng Lục quân Hoa Kỳ Daniel Driscoll dẫn đầu tại Kyiv.

Sau đây là thông tin chi tiết về kế hoạch của Hoa Kỳ:

– Lãnh thổ –

Theo tài liệu mà AFP xem được, “Crimea, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận là thuộc Nga trên thực tế, kể cả Hoa Kỳ”.

Kiev vẫn nắm giữ một phần Lugansk và Donetsk, cùng nhau tạo nên vành đai công nghiệp Donbas ở tiền tuyến của cuộc chiến. Crimea đã được Nga sáp nhập vào năm 2014.

Theo kế hoạch, các khu vực mà Ukraine đã rút khỏi Donetsk sẽ được coi là khu vực phi quân sự mà lực lượng Nga sẽ không được phép tiến vào.

Các khu vực phía nam Kherson và Zaporizhzhia – mà Nga tuyên bố sai sự thật là đã sáp nhập – sẽ bị “đóng băng dọc theo đường tiếp xúc”, báo cáo cho biết.

Kế hoạch cho Donbas, Kherson và Zaporizhzhia tương ứng với những yêu cầu trước đó của Moscow.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine, do lực lượng Nga chiếm đóng từ tháng 3 năm 2022, sẽ được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế giám sát và điện mà nhà máy này sản xuất sẽ được chia sẻ giữa Nga và Ukraine, theo kế hoạch.

Quân đội Nga chiếm đóng khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine – phần lớn lãnh thổ này bị tàn phá sau nhiều năm giao tranh, đặc biệt là ở phía đông.

Trước đây, Ukraine từng tuyên bố sẽ không bao giờ công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với vùng đất của mình, nhưng đã thừa nhận rằng họ có thể buộc phải lấy lại vùng đất này thông qua các biện pháp ngoại giao.

– An ninh Ukraine –

Theo dự thảo, kế hoạch do Hoa Kỳ hậu thuẫn kêu gọi Ukraine giảm quân số xuống còn 600.000 người.

NATO sẽ đồng ý không đóng quân ở Ukraine – làm tan vỡ hy vọng của Kyiv về một lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu – và nước này sẽ bị cấm gia nhập NATO theo cả hiến pháp của chính mình và các điều lệ của liên minh.

Điều này phù hợp với các yêu cầu trước đây của Nga đã được công khai và đi ngược lại những gì Ukraine coi là ranh giới đỏ.

Kế hoạch nêu rõ Ukraine sẽ nhận được “sự đảm bảo an ninh đáng tin cậy” nhưng không nêu cụ thể.

Nhưng máy bay phản lực của châu Âu sẽ được bố trí ở nước láng giềng Ba Lan.

Trong bối cảnh vụ bê bối tham nhũng ngày càng trầm trọng ở Ukraine khiến hai bộ trưởng mất chức, Kyiv đã xóa bỏ nội dung về cuộc kiểm toán viện trợ nước ngoài và thay thế bằng lời kêu gọi “đại xá toàn diện”, một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ cho biết.

– Kế hoạch của ai? –

“Người ta hy vọng rằng Nga sẽ không xâm lược các nước láng giềng và NATO sẽ không mở rộng thêm nữa”, báo cáo cho biết.

Nhưng mọi lệnh trừng phạt sẽ được áp dụng trở lại nếu Nga xâm lược Ukraine một lần nữa – “cùng với phản ứng quân sự phối hợp quyết liệt”.

Nội dung của kế hoạch đã làm dấy lên những đồn đoán rằng Moscow có liên quan đến việc soạn thảo kế hoạch này.

“Có vẻ như người Nga đã đề xuất điều này với người Mỹ và họ đã chấp nhận”, một nguồn tin cấp cao của Ukraine nói với AFP.

Nhưng các quan chức Hoa Kỳ đã mạnh mẽ phủ nhận rằng đó là kế hoạch của Nga, nói rằng kế hoạch này được soạn thảo sau nhiều tuần tham vấn với sự tham gia của Witkoff, Rubio, Ukraine và Moscow.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, lập trường của Trump về cuộc chiến ở Ukraine đã thay đổi đáng kể.

Ông đã cãi nhau với Zelensky tại Phòng Bầu dục vào tháng 2 trước khi tuyên bố vào tháng 9 rằng Ukraine nên cố gắng đòi lại đất đai của mình.

Trump cũng đã áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga sau khi ngày càng thất vọng với Tổng thống Vladimir Putin, khi hội nghị thượng đỉnh tại Moscow không mang lại nhiều kết quả.

Trên thực địa, Nga tuyên bố hôm thứ Năm đã chiếm lại thành phố quan trọng Kupiansk ở miền đông Ukraine, khi Putin đến thăm một sở chỉ huy quân đội để nói chuyện với các sĩ quan về tình hình ở mặt trận.

Quân đội Ukraine phủ nhận việc Nga chiếm lại Kupiansk.

Theo AFP