Nga bóp méo kí ức Thế Chiến II để biện minh cuộc xâm chiếm Ukraina

Ngày 09/05/2025, Matxcơva mời nhiều nguyên thủ các nước bằng hữu tham dự lễ kỷ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít Đức, chấm dứt Thế Chiến II trong bối cảnh Nga tấn công xâm chiếm Ukraina từ hơn ba năm qua. Trên Diễn đàn đăng trên nhật báo Pháp Le Monde ngày 04/05, một tập thể các nhà sử học châu Âu lên án “Nga bóp méo kí ức Thế Chiến II để biện minh cho các hành động ghê tởm nhất của họ” ở Ukraina

Tổng thống Nga Vladimir Putin viện cớ “giải trừ phát xít” nước Ukraina “phát xít” để biện minh cho “chiến dịch đặc biệt” được phát động từ ngày 24/02/2022. Nhóm sử gia lên án chủ nghĩa xét lại lịch sử mà Matxcơva đang tuyên truyền ở phương Tây, dù là trên mạng xã hội, hay phương tiện truyền thông truyền thống, đặc biệt là trong các cuộc đàm phán với chính quyền tổng thống Mỹ Donald Trump, gây chia rẽ giữa châu Âu và châu Mỹ.

“Trước những thông tin sai lệch lịch sử nghiêm trọng đến từ Matxcơva”, tập thể sử gia ký tên vào Diễn đàn chung cho rằng “cần phải nhắc lại một số sự thật không thể chối cãi. Vào năm 1939, nước Đức Quốc xã của Hitler đã bắt đầu chiến tranh bằng cách tấn công Ba Lan. Vào thời điểm đó, Liên Xô là đồng minh của Hitler và cũng đã xâm lược Ba Lan. Tuyên bố chính thức của Nga cho rằng cuộc chiến do Ba Lan gây ra là hoàn toàn sai sự thật”.

Ngay sau khi Thế Chiến II bắt đầu, “Liên Xô cũng tấn công Phần Lan. Năm 1940, họ xâm lược và sáp nhập Litva, Latvia và Estonia. Những cuộc tấn công này hoàn toàn vô lý, không được đồng thuận hoặc hợp pháp, trái ngược với những khẳng định được Vladimir Putin lặp đi lặp lại”. Theo các sử gia châu Âu, “sự thật lịch sử này nằm trong tài liệu lưu trữ của Nga, được mở cho thế giới trong một thời gian ngắn vào thập niên 1990”.

Hiện giờ, “Nga đang phủ nhận quyền tồn tại của Ukraina như một quốc gia có chủ quyền và đổ lỗi cho Ukraina về cuộc xung đột hiện tại”. Do đó, tập thể sử gia châu Âu cho rằng “hơn bao giờ hết, cần phải dựa vào kiến ​​thức lịch sử vững chắc và óc phân tích phê bình nghiêm ngặt”, đồng thời “kêu gọi dân tộc Mỹ vượt qua những chia rẽ chính trị, thường bị khuếch đại bởi những tin giả phá hoại ở cả hai bờ Đại Tây Dương và được Matxcơva hậu thuẫn”.

Nga kêu gọi đình chiến 3 ngày, Ukraina yêu cầu một tháng

Tổng thống Putin đề xuất đình chiến 3 ngày 8-10/05/2025 để kỷ niệm Ngày Chiến thắng 09/05 tại Matxcơva với nhiều nguyên thủ các nước bằng hữu, trong đó có Việt Nam, Trung Quốc. Theo Điện Kremlin, đây là cách “trắc nghiệm” xem Kiev có sẵn sàng cho hòa bình hay không. Trong bài phát biểu tối 03/05, tổng thống Ukraina từ chối đề xuất “có vẻ không nghiêm túc” của đồng nhiệm Nga vì theo ông, “không thể đưa ra kế hoạch thiết lập các bước tiếp theo để chấm dứt chiến tranh trong 2 hoặc 3 ngày”. Ông Volodymyr Zelensky nhắc lại yêu cầu ngừng bắn trong 30 ngày.

Quân đội Nga và Ukraina tiếp tục giao tranh trong đêm 03-04/05. Ukraina cho biết bắn hạ 69 drone trên tổng số 165, còn 80 drone khác bị điều hướng, 11 người ở Kiev bị thương. Phía Nga cũng cho biết bắn hạ 13 drone của Ukraina ở các vùng Rostov, Belgorod và Bryansk.

Theo RFI