Lãnh 12 năm tù vì buôn lậu sừng tê giác và ngà voi về Việt Nam

Ngày 20/11, một tòa án ở Hà Nội tuyên phạt một người đàn ông 12 năm tù vì buôn lậu sừng tê giác và ngà voi từ Angola, AFP và nhiều báo, đài của Việt Nam đưa tin. AFP dẫn lời một nhóm bảo vệ động vật hoang dã nhận xét rằng các hình phạt nghiêm khắc là biện pháp chính để ngăn chặn nạn buôn lậu này.

Người bị kết án là Ninh Bá Điền (sinh năm 1987, trú tại thôn Việt Hương, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) do vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Trước đó ngày 25/4/2023, tại sân bay quốc tế Nội Bài, Chi cục Hải quan cửa khẩu Sân bay quốc tế Nội Bài phối hợp với Công an thành phố Hà Nội, Đội kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc, Công an Cửa khẩu Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đã tiến hành kiểm tra hành lý, hàng hóa của đối tượng Điền khi nhập cảnh từ Doha (Qatar) về Nội Bài.

Tại phiên tòa, đối tượng Điền khai nhận đây là lần đầu tiên đối tượng vận chuyển ngà voi và sừng tê giác về Việt Nam và cũng không biết rõ danh tính người thuê mình. Theo đó, Điền đã được một đối tượng chủ động liên hệ và thuê vận chuyển 2 kiện hàng chứa sừng tê giác và sản phẩm từ ngà voi về Việt Nam với số tiền công 50 triệu đồng (người này đã chi trả toàn bộ chi phí sinh hoạt tại Angola và mua vé máy bay cho Điền về Việt Nam). Đặc biệt, trong vụ án này, trước khi bị bắt giữ tại Sân bay quốc tế Nội Bài, Điền đã bị thu giữ một trong 2 kiện hàng (cũng nghi có sừng tê giác) khi đang quá cảnh tại Qatar nhưng được tiếp tục cho lưu thông về nước cùng với kiện hàng còn lại.

Theo kết quả giám định tại chỗ của đại diện Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vào ngày 25/4/2023, kiện hàng bao gồm 4 sừng động vật nghi là sừng tê giác, 37 khối hình tròn nghi là sản phẩm từ ngà voi. Kết quả giám định cuối cùng được Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội công bố ngày 20/11 cụ thể như sau: 3 trụ sừng tê giác trắng có khối lượng tổng 9,76kg, 1 trụ sừng tê giác đen có khối lượng 2,06kg và 37 sản phẩm ngà voi châu phi có khối lượng tổng 4,71kg.

Việt Nam bị xem là điểm trung chuyển lớn của các mặt hàng động vật hoang dã bất hợp pháp ở châu Á, đồng thời cũng là quốc gia tiêu thụ đáng kể các loại hàng này, theo bản tin của AFP.

Ngoài ra, Việt Nam và Trung Quốc tiếp tục là thị trường béo bở cho các mặt hàng ngà voi, tê tê, các bộ phận cơ thể hổ và sừng tê giác, thường được sử dụng trong y học cổ truyền ở nhiều nước châu Á mặc dù thiếu bằng chứng khoa học được đánh giá chuyên môn cho thấy liệu chúng có chút công dụng chữa bệnh nào không.

Từ đầu năm 2023 đến hết tháng 9/2023, Cơ sở dữ liệu vi phạm về ĐVHD của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) đã ghi nhận có 38 vụ việc có dấu hiệu vi phạm về sừng tê giác và 243 vụ có dấu hiệu vi phạm liên quan đến ngà voi. Đặc biệt, ENV cũng nhận thấy trong thời gian gần đây, các cơ quan chức năng liên tiếp phát hiện, thu giữ nhiều sản phẩm động vật hoang dã (ĐVHD) nguy cấp, quý, hiếm như ngà voi, sừng tê giác bị vận chuyển trái phép qua đường hàng không từ nước ngoài về Việt Nam.

Bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên Việt Nam (EVN), được AFP trích lời nói rằng tổ chức của bà trong thời gian gần đây “rất hài lòng khi thấy Tòa án Nhân dân Hà Nội áp dụng nhiều hình phạt nghiêm khắc đối với những người vi phạm luật về động vật hoang dã”.

Bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc – ENV chia sẻ: “Lợi nhuận cao có lẽ là nguyên nhân lớn nhất khiến cho những đối tượng như Ninh Bá Điền sẵn sàng bất chấp các quy định pháp luật để thực hiện hành vi phạm tội về ĐVHD. Trong bối cảnh này, chỉ khi rủi ro pháp lý gắn liền với hoạt động buôn bán ĐVHD trái phép gia tăng thì mới có ý nghĩa răn đe, ngăn chặn các đối tượng phạm tội.”