Hòn Chồng là một thắng cảnh tự nhiên nằm tại phường Vĩnh Phước, thành phố biển Nha Trang. Đây là một quần thể khối đá lớn với đa dạng loại hình thù, được xếp chống lên nhau, chạy từ bờ cao xuống biển.
Đứng tại hòn Chồng, bạn có thể phóng tầm mắt và nhìn trọn bờ biển Nha Trang ôm lòng thành phố đầy ấn tượng. Bạn sẽ vô cùng hứng thú khi nhìn thấy mọi cảnh vật sẽ được thu nhỏ trong tầm mắt.
Theo truyền thuyết dân gian, hòn Chồng được hình thành từ những hòn đá tảng được đặt lên nhau, tạo thành hình ảnh của một gia đình táo bạo chống lại giặc ngoại xâm. Ngoài ra, hòn Chồng còn được biết đến như là nơi có đền thờ Đức Thánh Mẫu Ponagar, một ngôi đền tôn giáo mang nét thiết kế độc đáo của người Chăm.
Tâm điểm của thắng cảnh Hòn Chồng là cụm đá Hòn Chồng, gồm một khối đá lớn nằm trên một tảng đá bằng phẳng và rộng như một khoảng sân.
Phía mặt đá quay ra biển có một vết lõm hình bàn tay khổng lồ. Quanh hình bàn tay này có rất nhiều huyền thoại được thêu dệt.
Một câu chuyện dân gian kể rằng, thuở xưa một ông khổng lồ ngồi câu cá nơi đây, có một con cá cũng khổng lồ cắn câu lôi đi, ông phải kéo lại. Một tay ông cầm cần câu, tay kia tì vào tảng đá khiến bàn tay ấn vào đá và để lại dấu như đã thấy.
Theo một truyền thuyết khác, xưa có một người khổng lồ đến xứ này ngoạn cảnh, gặp bầy tiên nữ đang tắm khiến ông dừng lại say sưa ngắm. Vô tình trượt chân ngã, ông vội bám tay vào núi khiến sườn núi sụp đổ, đá văng xuống để lại vết tay hằn lên.
Cảm động hơn cả là câu chuyện về con thuyền từ khơi xa của một đôi vợ chồng trẻ bị sóng to gió lớn đánh trôi dạt vào bờ, đụng vào vách đá mà vỡ tung. Người chống một tay dìu vợ, một tay anh cố bám vào vách đá. Do không vững, vách đá đổ ào và nhấn chìm cả đôi vợ chồng bất hạnh…
Có lẽ xuất phát tự truyền thuyết này mà ở bãi đá Hòn Chồng còn một cụm đá được gọi là Hòn Vợ. Cụm đá này gồm hai phiến đá nằm chồng lên những phiến đá lớn hơn, được ví như dáng ngồi của người vợ ngóng nhìn người chồng.
Ngoài Hòn Chồng và Hòn Vợ, bãi đá này còn một tác phẩm thiên khác tạo đặc sắc không kém. Đó là một cổng đá được tạo thành từ hai tảng đá dựng đứng, ở giữa có chẹt một hòn đá lớn trông rất ngoạn mục.
Theo các nhà nghiên cứu, sự kỳ thú của địa mạo ở nơi đây được tạo nên do sự xâm thực của thủy triều lên ngọn đồi La San.
Không chỉ hấp dẫn với hình dáng phong phú của các phiến đá, Hòn Chồng còn là nơi lý tưởng để thưởng ngoạn cảnh đẹp của Nha Trang.