Mỹ cũng cố lực lượng ở Philippines trước tham vọng bành trướng của Trung Quốc

Quân đội Mỹ sẽ được sử dụng thêm bốn căn cứ quân sự ở Philippines, theo quyết định được công bố ngày 02/02/2023, nhân chuyến công du Manila của bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin nhằm củng cố quan hệ đồng minh và chống lại sức mạnh quân sự ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở trong vùng.

Washington và Manila không ký thêm thỏa thuận mới, mà chỉ mở rộng và thúc đẩy việc thực hiện đầy đủ Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA) đã có từ năm 2014. Trong một tuyên bố chung, lãnh đạo quốc phòng hai nước khẳng định : « Bốn địa điểm mới nằm tại những khu vực chiến lược của Philippines ». Một lãnh đạo cấp cao Philippines cho AFP biết là hai bên đang tiếp tục đàm phán về khả năng tiếp cận căn cứ thứ năm.

Tuyên bố chung không nêu rõ địa điểm của bốn căn cứ mới, nhưng theo nhiều nguồn tin, đa số sẽ nằm trên đảo chính Luzon gần Đài Loan nhất, nơi mà Mỹ đã có hai căn cứ. Một căn cứ khác có thể nằm trên đảo Palawan (phía tây Philippines), đối diện với quần đảo Trường Sa ở Biển Đông.

Với quyết định mới này, Mỹ được sử dụng tổng cộng ít nhất 9 căn cứ ở Philippines. Năm căn cứ mà quân đội Mỹ được phép tiếp cận trước đó nằm trong khuôn khổ của Thỏa thuận Thăm viếng Quân sự VFA năm 1999 và Thỏa thuận EDCA năm 2014.

Trong buổi tiếp kiến tổng thống Marcos Jr. ngày 02/02, bộ trưởng Quốc Phòng Lloyd Austin nhấn mạnh Manila là đồng minh « chủ chốt » của Mỹ. Ông cũng khẳng định Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ « tăng cường và hiện đại hóa phương tiện quân sự của Philippines và gia tăng hợp tác giữa hai quân đội ».

Washington và Manila là những đồng minh lâu năm, nhưng quan hệ song phương trở nên căng thẳng dưới thời tổng thống Duterte, nhà lãnh đạo muốn ngả sang Trung Quốc. Kể từ khi ông Ferdinand Marcos Jr. lên cầm quyền, hai bên đã tìm cách tăng cường hợp tác để đối phó với những yêu sách chủ quyền vô căn cứ của Bắc Kinh ở Biển Đông và với việc Trung Quốc đe dọa dùng vũ lực chiếm Đài Loan.

Nhật báo Bỉ La Libre ngày 01/02 cho rằng những tiền đồn được Mỹ củng cố ở Philippines nhằm nâng cao khả năng bảo vệ Đài Loan trong trường hợp Bắc Kinh thực hiện lời đe dọa thống nhất hòn đảo bằng vũ lực. Những căn cứ ở Philippines tạo thành vòng vây ở miền nam Đài Loan ; còn ở phía bắc, Mỹ có bàn đạp là đồng minh Nhật Bản, với những căn cứ ở Okinawa và quần đảo Ryukyu. Một nửa trong tổng số 50.000 quân Mỹ được triển khai ở Nhật Bản hiện đồn trú ở Okinawa.

Ngược xuống phía nam Philippines, Mỹ có thể được phép tiếp cận căn cứ trên đảo Palawan, đối diện với quần đảo Trường Sa, ở Biển Đông nơi mà Trung Quốc muốn độc chiếm đến 80% diện tích. Vị trí quan trọng của Palawan từng được chú ý khi phó tổng thống Mỹ Kamala Harris đến thăm hòn đảo vào tháng 11/2022.

Nỗ lực của Washington củng cố hợp tác quân sự với đồng minh lâu đời ở Đông Nam Á đang đạt được kết quả. Tổng thống đương nhiệm Marcos Jr., dù chủ trương giữ cân bằng giữa Washington và Bắc Kinh, vẫn chú trọng đến việc không để Trung Quốc chà đạp lên quyền hàng hải của Manila.

Nguồn RFI