Irving Berlin và “White Christmas” (Tuyết trắng mùa Giáng sinh)

Irving Berlin (tên thật là Israel Baline) sinh năm 1888 tại làng Tyumen ở Nga, phải sớm theo cha mẹ đi lánh nạn vì cộng đồng người Do Thái ở Nga bị chính quyền của Sa hoàng bách hại. Cha mẹ Baline di cư sang Mỹ, sống tại thành phố New York và từ nhỏ, Baline đã phải làm ca sĩ hát rong trên đường phố rồi làm nhân viên phục vụ trong một quán rượu, đem lời ca tiếng hát mua vui cho khách. Baline cũng bắt đầu sáng tác nhạc và ca khúc đầu tay của cậu mang tên “Marie From Sunny Italy” (Nàng Mary đến từ nước Ý có nắng ấm) đã ra mắt với tên tác giả là I. Berlin (Israel Berlin viết tắt thành I. Berlin làm cho người ta lầm tưởng bút danh của cậu là Irving Berlin, nhưng cậu thấy tên Irving cũng hay hay nên lấy luôn cái tên này. Vài năm sau, Irving Berlin làm người viết lời nhạc cho công ty âm nhạc Waterson & Snyder và có được một bài hit mang tên “Alexander’s Ragtime Band” (1911). Dù có thành công vang dội bước đầu, anh vẫn kiên trì tự học nhạc, tự học đàn piano và đến giữa thập niên 1920 đã viết được hàng chục ca khúc.

Năm 1912, Irving kết hôn với Dorothy Goetz, nhưng vợ anh từ trần vì sốt thương hàn chỉ vài tháng sau tuần trăng mật và nỗi đau buồn vì mất vợ đã được thể hiện qua ca khúc “When I lost you” (Khi anh mất em) sáng tác vào thời gian này. Anh sống một mình suốt 13 năm, tìm quên trong việc sáng tác nhạc, bắt đầu viết nhạc kịch và cho ra mắt vở nhạc kịch đầu tay “Watch Your Step” vào năm 1914 trên sân khấu Broadway. Đến năm 1925, Irving yêu cô thiếu nữ Ellin Mackay của một gia đình giàu có, nhưng gặp phải nhiều trở ngại vì cha nàng cấm đoán nàng đến với chàng nhạc sĩ nghèo. Cha Ellin đã buộc nàng phải sang châu Âu một thời gian và chàng nhạc sĩ ở lại nước Mỹ đã thể hiện nỗi nhớ người yêu của mình qua những tình khúc như “What’ll I Do” (Điều anh sẽ làm) và “Always” (Mãi mãi). Khi Ellin trở về từ châu Âu, đôi tình nhân đã bỏ nhà đi xây tổ uyên ương, sống với nhau suốt mấy chục năm cho đến khi nàng qua đời vào năm 1988.

Irving Berlin đã viết hơn 1.500 bản nhạc, hàng chục vở nhạc kịch và nhạc phim, trong đó nhạc phim trên màn ảnh rộng nổi tiếng nhất là nhạc trong phim “Puttin’ on the Ritz” (1929), “Alexander’s Ragtime Band” (1938), “Easter Parade” (1948), nhạc trong 3 phim của Fred Astaire và Ginger Rogers như: “Top Hat (1935)” có ca khúc nổi tiếng “Cheek to Cheek”, “Follow the Fleet” (1936) có ca khúc “Let’s Face the Music and Dance” và “Holiday Inn”(1942) có ca khúc Giáng sinh nổi tiếng “White Christmas”.

Công nghiệp ghi âm của Mỹ đã ghi nhận những đóng góp của Irving Berlin, vinh danh anh bằng nhiều giải thưởng như 9 giải Grammy và nhiều ca khúc do anh sáng tác đã trở thành những nhạc phẩm kinh điển với những ca sĩ thuộc nhiều thế hệ như Eddie Fisher, Al Jolson, Fred Astaire, Ethel Merman, Louis Armstrong, Frank Sinatra, Dean Martin, Deana Martin, Ethel Waters, Judy Garland, Barbra Streisand, Linda Ronstadt, Rosemary Clooney, Cher, Diana Ross, Bing Crosby, Rita Reys, Frankie Laine, Johnnie Ray, Billy Eckstine, Sarah Vaughan, Nat King Cole, Billie Holiday, Doris Day,Jerry Garcia, Willie Nelson, Bob Dylan và Ella Fitzgerald.

Sau khi cho ra mắt vở nhạc kịch “Mr. President” vào năm 1962, anh rút lui khỏi sinh hoạt âm nhạc, về sống ẩn dật trong ngôi nhà trên dãy núi Catskill và từ trần vào ngày 22 tháng 9 năm 1989 ở tuổi 101.
Irving Berlin đã viết ca khúc Giáng sinh “White Christmas” cho bộ phim “Holiday Inn” công chiếu năm 1942, một ca khúc về nỗi nhớ nhà của một người dân thành phố New York ở miền Đông đang ở California có nắng ấm vào ngày lễ Giáng sinh với những câu mở đầu:

”The sun is shining, the grass is green
The orange and palm trees sway
There’s never been such a day
In Beverly Hills, LA
But it’s December the 24th
And I’m longing to be up North…”
(Mặt trời chiếu sáng, cỏ thì xanh
Những cây cam và cây cọ đong đưa
Chưa có một ngày nào như thế
Ở Beverly Hills, Los Angeles
Nhưng hôm nay là ngày 24 tháng chạp
Và tôi muốn trở về phương Bắc…)

Vào ngày 29 tháng 5 năm 1942, Bing Crosby thu âm ca khúc này với nhóm nhạc Kim Darby Singers và ban nhạc của John Scott Trotter để cho ra mắt một single, và theo lời khuyên của người quản lý của anh, anh đã bỏ những câu mở đầu bài hát trong phim để hát ngay câu đầu tiên “I’m dreaming of a white Christmas…”. Ca khúc “White Christmas” đã thành công vượt bực, chiếm ngay hạng nhất trên bảng xếp hạng âm nhạc Billboard và được sách Kỷ lục Guinness ghi nhận là single bán chạy nhất của mọi thời đại. Dĩa được in sang quá nhiều và băng master bị hư nên ngày 19 tháng 3 năm 1947, Bing Crosby đã thu âm lại ca khúc này cũng với ban nhạc của John Scott Trotter và bản thu âm này chính là bản thu âm rất phổ biến mọi người vẫn nghe cho đến nay.

WHITE CHRISTMAS
I’m dreaming of a white Christmas
Just like the ones I used to know
Where the treetops glisten
And children listen
To hear sleigh bells in the snow.
I’m dreaming of a white Christmas
With every Christmas card I write
May your days be merry and bright
And may all your Christmases be white.
I’m dreaming of a white Christmas
Just like the ones I used to know
Where the treetops glisten
And children listen
To hear sleigh bells in the snow.
I’m dreaming of a white Christmas
With every Christmas card I write
May your days be merry and bright
And may all your Christmases be white.
(Tôi đang mơ về một Giáng sinh trắng
Như những mùa Giáng sinh tôi trải qua trước kia
Nơi những ngọn cây lấp lánh sáng
Và trẻ nhỏ lắng nghe
Tiếng chuông ngân vang trong tuyết.
Tôi đang mơ về một Giáng sinh trắng
Với mỗi tấm thiệp Giáng sinh, tôi viết dòng chữ
“Chúc bạn có những ngày đầy niềm vui và tươi sáng
Và những Giáng sinh sau đó cũng sẽ trắng màu tuyết).

Nhạc sĩ Nguyễn Hoàng Đô đã đặt lời Việt cho “White Christmas” với tựa đề “Tuyết trắng mùa Giáng sinh”.