Gặp lại Martin Scorsese với phim “Killers of the Flower Moon” (Vầng trăng máu)

Martin Scorsese sinh ngày 17 tháng 11 năm 1942 trong một gia đình Mỹ gốc Ý, lớn lên giữa những khu phố tối tăm, tù đọng dành cho người Ý nhập cư mang tên Little Italy tại New York. Cha mẹ ông làm diễn viên bán thời gian, đã truyền cho ông niềm say mê điện ảnh và sinh hoạt từ thuở nhỏ cũng dần định hình thiên hướng của ông.

Vốn bị bệnh suyễn từ nhỏ, ông không thể chơi thể thao như các bạn đồng trang lứa, mà dành phần lớn thời gian trong ngày ngồi trước màn hình tivi nên dần dần say mê các phim truyện của Ý và nhất là những bộ phim của đạo diễn Michael Powell. Cha mẹ ông không khuyến khích ông đi vào hoạt động điện ảnh, nhưng một vở hài kịch ngắn chỉ kéo dài trong 10 phút do ông sáng tác đã giúp cho ông có được một học bổng trị giá 500 đô la để vào học ở Đại học New York. Sau khi tốt nghiệp khoa đạo diễn ở Đại học New York vào năm 1966, ông giảng dạy về điện ảnh một thời gian ngắn và trong số sinh viên của ông có những người về sau sẽ thành danh trong nghệ thuật thứ bảy như Jonathan Kaplan và Oliver Stone.
Năm 1968, ông thực hiện bộ phim truyện đầu tay có tựa đề “Who’s That Knocking at My Door?” và gặp nhà sản xuất Harvey Keitel và nhà biên tập phim ảnh Thelma Schoonmaker, hai người sẽ tiếp tục hợp tác với ông trong nhiều dự án làm phim suốt 50 năm sau đó.

Năm 1973, ông làm đạo diễn bộ phim “Mean Streets”, bộ phim đầu tiên của ông được coi là một kiệt tác điện ảnh, có những yếu tố làm nên nhiều bộ phim về sau của ông: các nhân vật chính khó gây thiện cảm, câu chuyện u ám, kỹ thuật quay phim khác thường và nhạc phim hiện đại. Khi làm đạo diễn bộ phim “Mean Streets”, ông quen thân với nam diễn viên Robert De Niro, người sẽ đóng vai chính trong nhiều bộ phim sau đó của ông. Năm 1976, tuyệt phẩm điện ảnh “Taxi Driver” của ông giành được Cành cọ vàng ở Liên hoan phim Cannes của Pháp và đưa Robert De Niro lên hàng ngôi sao điện ảnh quốc tế. Năm 1980, ông và Robert De Niro lại cùng nhau thực hiện bộ phim “Raging Bull” về cuộc đời nhiều thăng trầm của võ sĩ quyền anh Jake LaMotta, bộ phim được xem là một trong những phim hay nhất của mọi thời. Năm 1986, ông lại đạo diễn bộ phim “The Color of Money” thành công vượt bực về doanh thu phòng vé, với nam diễn viên kỳ cựu Paul Newman và nam diễn viên trẻ Tom Cruise.

Thập niên 1990 là thời điểm ra mắt 2 bộ phim xuất sắc của ông về giới Mafia: “GoodFellas” ra mắt năm 1990 là bộ phim về cuộc đời của tay gangster Henry Hill và “Casino” ra mắt năm 1995 là bộ phim về thế giới ngầm của những kẻ tổ chức cờ bạc đỏ đen. Sau những bộ phim ca nhạc như “The Last Waltz”, ‘”The Blues”, “No Direction Home” và “Shine a Light”, ông thực hiện 3 bộ phim với sự tham gia diễn xuất của nam diễn viên Leonardo DiCaprio: bộ phim “Gangs of New York” (2002) về các băng đảng tội phạm ở New York, “The Aviator (2004) về cuộc đời của tỷ phú Howard Hughes và “The Departed” (2006) làm lại bộ phim “Vô gian đạo 1” của Hồng Kông, bộ phim đã mang lại cho ông giải Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất, giải Oscar đầu tiên trong sự nghiệp làm phim của ông.

Bộ phim “Killers of the Flower Moon” (Vầng trăng máu) dựa theo cuốn sách cùng tên năm 2017 của David Grann mới vừa ra rạp.

Chuyện phim như sau: Những bậc trưởng thượng của bộ tộc da đỏ Osage làm lễ chôn cất tẩu thuốc biểu trưng cho việc hậu duệ của họ hoà nhập vào xã hội của người Mỹ da trắng. Khi lang thang trên vùng đất cằn cỗi của khu dành riêng cho bộ tộc Osage, nhiều người Osage thấy dầu hoả phun trào từ mặt đất. Bộ tộc Osage đã trở nên cực kỳ giàu có sau khi người ta khai thác dầu hoả trên vùng đất của họ nhưng luật lệ lại quy định những người giám hộ da trắng sẽ có nhiệm vụ quản lý tiền bạc của những người thuộc bộ tộc Osage. Nǎm 1918, sau khi chiến đấu trong Thế chiến thứ nhất, Ernest Burkhart (Leonardo DiCaprio đóng) trở về trang trại của cậu anh là ông William “King” Hale (Robert De Niro đóng) đang sống cùng với Byron (Scott Shepherd đóng), em trai anh, trên vùng đất của bộ tộc Osage.
Hale được coi như một ân nhân của những người thuộc bộ tộc Osage; ông ta nói thổ ngữ của họ, tặng quà cho họ nhưng lại có mưu đồ giết hại họ để chiếm đoạt tài sản của họ. Để thực hiện mưu đồ của mình, Hale đã khuyên Ernest đang làm tài xế lái xe quan tâm đặc biệt tới nàng Mollie Kyle (Lily Gladstone đóng) mà gia đình đang sở hữu nhiều mảnh đất có dầu hỏa. Tình yêu đã nảy sinh giữa Ernest và Mollie Kyle rồi hai người đã kết hôn trong một hôn lễ pha trộn nghi thức Công giáo và tập tục của bộ tộc Osage. Hale nói với Ernest rằng anh sẽ được thừa kế tài sản càng lúc càng lớn khi nhiều thành viên trong gia đình Mollie Kyle chết. Hale cũng đã ra lệnh đầu độc để giết chết nhiều người Osage giàu có và ông ta đang có âm mưu đầu độc Minnie, một người em gái của Mollie Kyle, và bắn chết Anna, một cô em gái khác của nàng.

Bà Lizzie Q, mẹ của Mollie Kyle, cũng bệnh nặng vì bị đầu độc, đã kết án những người Mỹ da trắng và kêu gọi bộ tộc Osage chống trả hành động diệt chủng của những người da trắng. Sau khi bà Lizzie Q chết, Hale sai Ernest đầu độc Mollie Kyle bằng chất insulin; nàng cũng bị bệnh nặng giống như cô em gái Minnie. Ông ta cũng sai người giết chết Henry Roan, người chồng cũ của Mollie Kyle, và Rita, cô em gái út của Mollie Kyle, cùng với chồng cô bằng cách làm nổ tung ngôi nhà của họ. Mollie Kyle trở thành người thừa kế toàn bộ tài sản của gia đình, và khi nàng chết, Ernest sẽ được thừa hưởng tất cả. Không một ai giúp được nàng: một người đại diện cho bộ tộc Osage đến thủ đô Washington D.C. để vận động ở hành lang Quốc hội đã bị ám sát và một thám tử tư do nàng thuê đã bị một nhóm côn đồ, trong đó có Ernest, đánh đập và đuổi ra khỏi vùng đất của bộ tộc Osage.

Dù đang rất yếu sức, Mollie Kyle cố gắng về thủ đô Washington D.C. cầu cứu Tổng thống Calvin Coolidge. Cục Điều tra Liên bang Mỹ FBI đã cử nhân viên Tom White (Jesse Plemons đóng) và những cộng sự điều tra vụ việc. Tom White và các điều tra viên nhanh chóng tìm ra ai đứng phía sau mọi chuyện. Hale và Ernest bị bắt giữ. Các điều tra viên tìm thấy Mollie Kyle sắp chết, kịp thời đưa nàng đến bệnh viện.

Tom White khuyên Ernest nên khai thật mọi chuyện để được luật pháp bảo vệ, nhưng W. S. Hamilton (Brendan Fraser đóng), luật sư của Hale, khuyên Ernest nói rằng anh đã khai những điều không đúng sự thật vì bị tra tấn. Tuy nhiên cái chết của một trong 3 đứa con của anh và Mollie Kyle sau những cơn ho dữ dội đã khiến anh quyết định khai thật mọi chuyện. Hale sai người giết chết Ernest nhưng âm mưu của ông ta không thành. Ernest gặp Mollie Kyle lần cuối cùng, nhưng nảng đã lạnh lùng bỏ đi khi anh nói dối rằng anh không hề đầu độc nảng. Ernest và Hale bị kết án tù chung thân nhưng sau đó được giảm án, chỉ ở tù vài năm rồi được trả tự do. Cảnh kết của phim là Martin Scorsese cho biết sau đó Mollie Kyle đã ly dị Ernest, lấy một người chồng khác và từ trần vì bệnh tiểu đường ở tuổi 50 vào năm 1937, được an táng bên những người thân trong gia đình”.

HUỲNH DUY LỘC giới thiệu