Liên hoan phim Venise mừng 90 tuổi với nhiều tác phẩm độc đáo

Được tổ chức lần đầu tiên vào mùa hè năm 1932, Liên hoan phim Venise năm nay ăn mừng sinh nhật lần thứ 90. Nổi tiếng là liên hoan phim quốc tế lâu đời nhất thế giới, khai sinh trước Cannes (1946) và Berlin (1951), Venise vẫn luôn ưu ái tiếp đón các tài năng sáng tạo. Năm nay, Liên hoan Venise giới thiệu với công chúng hơn 80 tác phẩm đủ loại từ ngày 31/08 đến 10/09/2022.

Riêng trong chương trình chiếu phim tranh giải Sư tử vàng, có tới 23 tác phẩm điện ảnh đến từ 11 quốc gia, quy tụ nhiều đạo diễn có tay nghề bên cạnh các tài năng mới lần đầu tiên được đưa đi tranh giải trong khuôn khổ một liên phim quốc tế. Ngoài sự hiện diện khá hùng hậu của cường quốc điện ảnh Mỹ với 4 phim nguyên tác và hai phim sản xuất hợp tác, nước Ý với tư cách là nước chủ nhà có 5 phim dự thi. Trong số các tài năng thu hút sự quan tâm của giới phê bình, có hai gương mặt trẻ là Susanna Nicchiarelli và Andrea Pallaoro, từ khâu viết kịch bản chuyển sang làm đạo diễn phim truyện.

Nước Pháp cũng đi tranh giải với 4 phim : đáng chú ý là hai tài năng mới là Romain Gavras (phim xã hội Athena) và Alice Diop (vụ án Saint Omer) từ thể loại phim tài liệu chuyển sang làm phim truyện. Bên cạnh đó, Pháp còn tham gia hợp tác sản xuất phim với Canada và Hoa Kỳ. Quan trọng nhất vẫn là bộ phim ”The Son/Le Fils” (Đứa Con) của kịch tác gia người Pháp Florian Zeller, đánh dấu ngày xuất hiện trở lại trên màn ảnh lớn của ngôi sao điện ảnh Hugh Jackman. Đây là phần tiếp nối bộ phim ”The Father” từng đoạt hơn 30 giải thưởng quốc tế lớn nhỏ, trong đó có César của Pháp, giải Goya của Tây Ban Nha, Bafta của Anh hay Oscar của Mỹ với giải kịch bản phóng tác cũng như giải diễn xuất cho Anthony Hopkins trong vai Người Cha.

Sự hiện diện khiêm nhường của điện ảnh châu Á

Ngoài ba nước Ý, Mỹ và Pháp có nhiều tác phẩm đi tranh giải Sư tử vàng, chương trình chiếu phim dự thi chính thức năm nay còn có các tác phẩm đến từ châu Âu như Anh, Ai Len, Đức, Thụy Sĩ, các nước châu Mỹ La Tinh như Mexico và Argentina, hai tác phẩm đến từ Iran (của hai đạo diễn Jafar Panahi và Vahid Jalilvand). Riêng Châu Á lần này chỉ có một đại diện duy nhất đi tranh giải Sư tử vàng là bộ phim tình cảm xã hội mang tựa đề ”Love Life” của đạo diễn người Nhật Bản Koji Fukada, gợi hứng từ nhạc phẩm cùng tên do nhạc sĩ Akiko Yano ghi âm vào năm 1991.

Venise cũng có một số tác phẩm điện ảnh châu Á khác nhưng không nằm trong chương trình tranh giải, chẳng hạn như bộ phim ”When the waves are gone” (Khi sóng đã tàn) của đạo diễn người Philippines Lav Diaz. Tuy nhiên, giới yêu phim đặc biệt chờ đón tác phẩm ”Call of God” (Tiếng gọi của Thượng đế)vốn là bộ phim cuối cùng của đạo diễn Hàn Quốc Kim Ki Duk từng được quay tại thủ đô Latvia, trước khi ông đột ngột qua đời vì bệnh Covid-19 hồi cuối năm 2020, vài ngày trước khi ông mừng sinh nhật 60 tuổi. Đây là bộ phim truyện thứ 25 của Kim Ki Duk, người đã từng đoạt giải Sư tử vàng cách đúng 10 năm với tác phẩm ”Pietà” (2012). Kim Ki Duk từng gây tiếng vang lớn cũng tại liên hoan phim Venise nhờ đoạt giải đạo diễn xuất sắc với bộ phim ”3-Iron” vào năm 2004. Đạo diễn Kim Ki Duk đã góp phần đưa dòng phim Hàn Quốc hòa nhập vào nền điện ảnh thế giới.

Trong số các tác phẩm tranh giải Sư tử vàng 2022, đáng chú ý hơn cả có bộ phim ”White Noise” (Tiếng ồn xung quanh) của đạo diễn Noah Baumbach, được trình chiếu hôm 31/08 nhân buổi lễ khai mạc liên hoan. Đây là lần đầu tiên Noah Baumbach khai thác dòng phim hồi hộp gay cấn khiến cho người xem toát mồ hôi lạnh, một thể loại gần đây được đổi mới nhờ tài năng của đạo diễn Mỹ Jordan Peele (với bộ ba tác phẩm mang tính đột phá Get Out, Us và gần đây nhất là Nope)

Các tác phẩm đáng chú ý nhân mùa tranh giải 2022

Tác phẩm “White Noise” là phim truyện thứ 11 của Noah Baumbach, phóng tác từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Mỹ Don DeLillo. Bộ truyện này giúp cho tác giả thành danh vào năm 1985 sau khi ông đoạt giải National Book Award với quyển tiểu thuyết này. Còn Noah Baumbach từng thu hút sự chú ý với bộ phim ”Marriage Story” (Câu chuyện hôn nhân) với Scarlett Johansson và Adam Driver trong vai chính, phim này từng nhận 6 đề cử giải Golden Globe Quả cầu vàng lần thứ 77, hồi đầu năm 2020.

Ngoài ra, còn có phim “Blonde” (Tóc vàng) dựa theo tác phẩm cùng tên của nữ văn hào Joyce Carol Oates nói về cuộc đời và sự nghiệp của ngôi sao màn bạc Marilyn Monroe. Đạo diễn Mỹ Andrew Dominik đã hoàn tất tác phẩm này cách đây ba năm, nhưng mãi tới bây giờ phim mới được cho ra mắt khán giả do có bất đồng quan điểm giữa nhà đạo diễn và công ty đầu tư sản xuất là nền tảng trực tuyến Netflix.

Có khá nhiều tin đồn xung quanh việc bộ phim ”Blonde” được mời tham gia liên hoan phim Cannes nhưng không được tranh giải. Tuy nhiên, từ nhiều năm qua, Cannes vẫn dứt khoát giữ nguyên lập trường không mời các tác phẩm sản xuất cho các nền tảng trực tuyến bất kể là Netflix, Disney+, HBO Max hay Amazon Prime ….. Cannes không hề khoan nhượng về vấn đề này và ban tổ chức thà bỏ lỡ cơ hội chiếu phim ”The Power of the Dog” hơn là bắt tay với các mạng phim trực tuyến. Tác phẩm ”The Power of the Dog” từng được chiếu tại liên hoan Venise vào năm 2021 và sau đó giúp Jane Campion đoạt giải Oscar dành cho nữ đạo diễn xuất sắc nhất.

Khách hâm mộ trẻ tuổi chờ đón các ngôi sao xuất hiện trên thảm đỏ trong đó có Florence Pugh và Harry Styles (trong phim ”Don’t worry Darling” của Olivia Wilde), nữ diễn viên Ana de Armas (từng thành công với ”The Gray Man” trên Netflix) nay xuất hiện trong vai thần tượng Marilyn Monroe và nhất là nam diễn viên Timothée Chalamet. Mặc dù bận rộn tại Hollywood với phần hai của bộ phim ”Dune” (Hành tinh cát), nhưng Timothée Chalamet vẫn dành thời gian trở lại Venise để giới thiệu bộ phim tranh giải ”Bones & All” dựa theo quyển tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Mỹ Camille DeAngelis. Đây là lần thứ nhì, Timothée hợp tác với đạo diễn Ý Luca Guadagnino, nhờ ông mà anh đã có vai diễn để đời (nhân vật Elio) trong phim ”Call Me By Your Name”.

Venise tiếp đón nhiều phim đến từ các mạng trực tuyến

Giới phê bình cũng đặc biệt chú ý đến tác phẩm ”Tár” của đạo diễn kiêm diễn viên Todd Field. Từng tham gia bộ phim ”Eyes Wide Shut”, Todd Field do rất ngưỡng mộ Stanley Kubrick cho nên phong cách làm phim của anh có phần mang ảnh hưởng của bậc thầy người Anh. Trong tác phẩm mới của mình, đạo diễn này đã mời Cate Blanchett vào vai chính, để kể lại cuộc đời của bà Lydia ”Tár”, một nhạc trưởng người Đức rất thành công trên đường đời sự nghiệp, nhưng lại thiếu hạnh phúc trong cuộc sống riêng tư. Tuy không quay nhiều phim, nhưng các tác phẩm của Todd Field thường nhận được nhiều đề cử Oscar, kể cả phim ”In the Bedroom” phát hành vào năm 2001 và ”Little Children”, công chiếu vào năm 2006.

Trong số các gương mặt sáng giá có nhiều triển vọng đoạt Sư tử vàng 2022, phải kể đến đạo diễn kỳ cựu người gốc Mexico Alejandro González Iñárritu. Bảy năm sau ngày thắng lớn tại lễ trao giải điện ảnh Mỹ, đoạt nhiều giải Oscar nhờ bộ phim ”The Revenant” (Người về từ cõi chết), đạo diễn Alejandro González Iñárritu đã trở lại Mexico để quay phim phóng viên”Bardo”. Tuy không được đào tạo bài bản tại Hollywood, ông thành danh nhờ bộ phim ”Amores perros” quay bằng tiếng Tây Ban Nha, nhưng nhờ vào tài nghệ làm phim, ông trở thành một trong những đạo diễn quan trọng nhất những năm 2000 với một loạt tác phẩm đặc sắc như ”21 Grams” (2003), ”Babel” (2006) hay ”Biutiful” (2010) trước khi được đăng quang tại Hollywood với tác phẩm ”The Revenant” với Leonardo DiCaprio vào năm 2015. Sau khi thực hiện 7 bộ phim truyện, ông lập kỷ lục với tổng cộng 8 giải Oscar trong số 33 đề cử … Thay đổi hẳn lối tiếp cận cũng như phong cách làm phim, Alejandro González Iñárritu lần này trở về Mexico để bấm máy quay phim, ông dùng ống kính ”thời sự” để phản ánh các thực trạng xã hội quê nhà. Có nhiều khả năng, đạo diễn người gốc Mexico được xướng tên trên bảng vàng năm nay.

Nhìn lại các mùa giải trước đây, các bộ phim từng về đầu tại liên hoan phim Venise cũng có thêm nhiều cơ hội thắng đậm tại hai lễ trao giải Quả cầu vàng (Golden Globe) cũng như tại giải Oscar. Đúng 90 năm sau ngày được khai sinh, Venise do dành được nhiều tình cảm ưu ái của các nhà sáng tạo, cho nên đã tạo được thêm uy tín trong việc phát hiện nhiều tài năng mới của làn điện ảnh, kể cả những tên tuổi không ngại hợp tác với các mạng phim trực tuyến. Điều đó cũng khiến cho một số nhà phê bình, cho dù có nhìn xa trông rộng, vẫn cảm thấy không mấy hài lòng.

Theo RFI