Nhớ mùi cá bống kho tiêu

“Ví dầu tình bậu muốn thôi. Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra. Bậu ra bậu lấy ông câu. Bậu câu cá bống ngắt đầu kho tiêu. Kho tiêu bỏ mỡ bỏ hành. Bỏ ba lượng thịt để dành bậu ăn”... (Ca dao)

Để có một nồi cá bống kho tiêu tuyệt kỹ, trước tiên hãy chọn mua một mớ cá còn tươi sống, mang về đánh vẩy, bỏ ruột, cắt đầu, chặt đuôi, sau đó rửa sạch rồi ướp gia vị như nước màu dừa, nước mắm, đường, hành củ cho thấm đều trước khi bắc lên bếp. Nếu thích, có thể kho chung với thịt ba chỉ.

Nồi cá ngon hay không một phần là do quá trình thực hiện, tốt nhất là kho bằng mẻ ơ, đổ nước xâm xấp và chụm lửa liu riu cho đến khi cá chuyển sang màu cánh gián, lúc đó chúng ta mới rắc tiêu, thêm vài lát ớt đỏ và hành lá vào.

Khi dọn ra mâm, ơ cá bốc lên mùi tiêu, mùi ớt cay nồng, cộng thêm mùi hành, mùi cá ngất ngây. Mọi người chưa vào bàn ăn, vị giác đã bị kích thích, khó mà cưỡng lại.

Món cá bống kho tiêu tuy đơn sơ, đạm bạc nhưng vô cùng hấp dẫn. Cá kho tiêu thơm nức, đậm đà, ăn với gạo lúa thơm, chan canh rau nóng, thật không có gì hơn!

THIÊN LỘC

Nhớ con cá bống sông Trà 

Đến bây giờ, cá bống sông Trà vẫn là một món ăn nổi tiếng, người khắp nơi đến Quảng Ngãi không thể bỏ qua. Cá bống sống nhiều ở đoạn sông Trà từ đuôi xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh thẳng ra biển. Khoảng tháng 3 đến tháng 5 âm lịch, cá bống nhiều nhất, lúc này cá nhiều trứng, mập.

Ngày xưa, khi chưa có đập thủy lợi Thạch Nham, thời còn bờ xe nước, nước sông Trà đầy quanh năm và trong xanh, cá bống rất nhiều. Chúng thường găm dưới cát, chỉ cần bủa một tay lưới một thì bắt được cả tô cá. Cũng có người bắt cá bống bằng ống tre trống hai đầu, dài khoảng 1 m, dùng cọc nhọn cắm xuống đáy sông, cắm vào buổi chiều thì sáng hôm sau ngư dân lặn xuống bịt hai đầu ống và đổ cá ra đụt (vịt đựng). Cá bống ở trong ống rất to, nhiều con to hơn ngón tay cái. Ngư dân đem ra chợ bán, cá bống vẫn còn sống. Nhưng bây giờ thì sông Trà thường xuyên cạn nước, cá bống đang dần ít đi.

Cá bống sông Trà có thể chế biến thành nhiều món, nhưng ngon nhất vẫn là cá bống kho tiêu. Muốn kho tiêu thật ngon, cá bống phải còn sống, đem về chà với muối để giảm bớt mùi tanh, sạch vảy, rửa sạch rồi cho vào nồi đất, ướp với gia vị như đường, nước mắm, tiêu, bột ngọt… cho thấm trước khi kho. Cá được kho rim với lửa nhỏ liu riu rồi tắt bếp, cá quéo lại, thịt săn chắc, rất thơm ngon.

Cá bống kho ngon nhất vẫn là kho bằng cái trách đất, niêu đất… Món cá bống kho tiêu ăn với cơm nóng, thêm đĩa rau muống luộc chấm với nước cá kho là ngon hết ý; hoặc cá bống kho tiêu ăn với cháo trắng cũng rất ngon, ăn phải con cá bống có trứng vàng thì lại thêm vị béo bùi thật tuyệt.

DÂN VIỆT