Băng ở vùng biển Nam Cực thấp kỷ lục, các nhà khoa học giải thích lý do
Băng biển vùng Nam Cực đạt mức thấp kỷ lục đáng kinh ngạc vào cuối tháng 2, lần đầu tiên giảm xuống dưới 772.000 dặm vuông kể từ khi các vệ tinh bắt đầu quan sát lục địa phía nam hơn 40 năm trước.
Một nghiên cứu được công bố gần đây trên tạp chí Advances in Atmospheric Sciences đã chỉ ra một cơn bão đặc biệt kết hợp nhiều yếu tố đã khiến băng biển Nam Cực giảm xuống theo chiều xoáy ốc trong năm qua. Một số liên quan đến các chu kỳ khí hậu tự nhiên – trong khi một số khác có thể bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu do con người gây ra.
Băng biển phát sinh khi nước đóng băng, thường nổi trên bề mặt đại dương. Ngoài lượng băng “khủng” trên lục địa, khu vực Nam Cực còn sở hữu lượng lớn băng trôi ở các vùng biển xung quanh.
Theo thống kê, lượng băng biển ở Nam Cực đã thu hẹp xuống dưới 2 triệu km2. Đây là mức thấp nhất kể từ thời điểm có các chuyên gia đầu tiên bắt đầu ghi chép số liệu hơn nửa thế kỷ trước.
Trong đợt đo đạc cuối tháng 2-2022, mực nước ở biển Bellingshausen, Amundsen và Weddell – những vùng biển thường có băng bao phủ ở Nam Cực – đã thấp hơn khoảng 30% so với mức trung bình từ năm 1981-2010.
Vào tháng 3-2022, lượng băng biển bao phủ Nam Cực cũng đã thấp hơn 26% so với mức trung bình 1991-2020, thấp nhất trong vòng 44 năm qua.
Sử dụng dữ liệu từ Trung tâm dữ liệu băng và tuyết quốc gia (Mỹ), nhóm nghiên cứu từ Đại học Trung Sơn (Đài Loan) cho rằng phân tích vào mùa hè, nhiệt động lực học là nguyên nhân chính trong các quá trình thúc đẩy băng biển tan chảy ở biển Nam Cực.
Theo nhóm nghiên cứu, điều này xảy ra do sự bất thường trong quá trình vận chuyển nhiệt không đều ở các vùng biển Bellingshausen, Amundsen, phía tây Thái Bình Dương và đặc biệt là biển Weddell phía đông.
Bức xạ hồng ngoại cũng tăng vào mùa hè cùng thời điểm với sự kết hợp của La Nina và vành đai gió Tây mạnh, góp phần làm cho mức băng ở vùng biển Nam Cực thấp kỷ lục như số liệu đo đạc.
Theo Tổ chức bảo vệ môi trường Hòa Bình Xanh (Greenpeace), khu vực biển xung quanh Nam Cực là một trong những khu vực ấm lên nhanh nhất trên Trái đất. Ở nhiều vị trí, nhiệt độ trung bình đạt hơn 3 độ C.
Nếu nhiệt độ tiếp tục tăng với tốc độ như hiện tại, các thềm băng cũng sẽ bị ảnh hưởng. Thềm băng có thể sụp đổ, sông băng sẽ tan chảy vào đại dương, khiến mực nước biển có nguy cơ dâng cao hàng chục cm.
Không giống như Bắc Cực, nơi mà sự ấm lên đã có ảnh hưởng lâu dài rõ ràng và tàn phá đối với băng biển, điều kiện ở Nam Cực phức tạp hơn. Nam Băng Dương dễ bị tổn thương hơn nhiều trước tác động của các biến động khí hậu tự nhiên khác, vốn không phải lúc nào cũng gây ra các tác động giống như hiện tượng ấm lên do con người gây ra.
Hiện tại, biến đổi khí hậu có thể không phải là tác động mạnh nhất trong số tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến băng biển Nam Cực. Nhưng cuối cùng, khi thế giới tiếp tục ấm lên, nó có khả năng trở thành một yếu tố chi phối nhiều hơn.
Và biến đổi khí hậu đã và đang gây ảnh hưởng đến các khía cạnh khác của hệ thống Nam Cực.
Một bức ảnh chụp bằng máy bay không người lái cho thấy quang cảnh đại dương trên không với những tảng đá khổng lồ và những bờ biển phủ đầy tuyết ở Nam Cực vào ngày 22 tháng 2 năm 2019. Nguồn: Ozge Elif Kizil / Anadolu Agency / Getty Images
