Chiến thuật của Trung Quốc là gì khi liên tục uy hiếp Đài Loan?

Bắc Kinh không còn che giấu tham vọng thống nhất Đài Loan kể cả bằng sức mạnh quân sự. Màn « diễu võ giương oai » hôm nay 14/10/2024, là cuộc tập trận lần thứ tư, trên quy mô lớn, chung quanh đảo Đải Loan, trong hai năm qua. Trung Quốc coi đây là một cảnh cáo, « răn đe nghiêm khắc » trước những “ý đồ ly khai” của hòn đảo mà Bắc Kinh vẫn xem là một phần không thể tách rời của Hoa Lục.

Bắc Kinh thường xuyên đe dọa « nghiền nát mọi ý tưởng độc lập » của hòn đảo này. Tuy vậy, theo giới quan sát, cuộc tập trận phối hợp các lực lượng trên biển, trên không và cả trên bộ lần này, không có gì mới và chỉ nhằm thách thức thái độ bình tĩnh của Đài Loan và sự kiên nhẫn của Hoa Kỳ.

Vào sáng sớm hôm nay Trung Quốc khởi động chiến dịch « Liên Hợp Lợi Kiếm- 2024B » và công bố bản đồ gồm 9 khu vực chung quanh Đài Loan nơi đang diễn ra các cuộc tập trận. Phía Trung Quốc huy động 125 máy bay đủ loại, tên lửa, cùng nhiều phương tiện của Hải Quân trong chiến dịch lần này. Giới phân tích đồng loạt ghi nhận, đây là lần thứ nhì trong năm nay Bắc Kinh huy động hùng hậu các phương tiện và các bài tập mang tính « toàn diện » chung quanh hòn đảo này, để dò xét phản ứng của Mỹ. Mà trước mắt thì chính quyền Biden mới chỉ lên án Trung Quốc « hành xử không hợp lý ».

Quân đội Trung Quốc không che giấu cuộc tập trận lần này nhằm cảnh cáo đáp trả tuyên bố của tổng thống Lại Thanh Đức nhân lễ Quốc Khánh Song Thập (10/10) rằng Trung Quốc không có quyền đại diện cho Đài Loan và Đài Bắc sẽ « kháng cự » trước mọi kế hoạch thôn tính Đài Loan.

Theo Mathieu Duchatel, chuyên gia về Trung Quốc, thuộc Viện Montaigne của Pháp, đấy chỉ là « cái cớ ». « Bất luận tổng thống Đài Loan có phát biểu và hành xử như thế nào đi chăng nữa, thì Đài Bắc cũng bị quy kết vào tội có ý đồ đòi ly khai và phá hoại sự ổn định ở eo biển Đài Loan (…) Bắc Kinh chỉ chấp nhận một giải phát duy nhất đó là sự đầu hàng » của Đài Bắc.

Bắc Kinh liên tục gia tăng áp lực cả về chính trị lẫn quân sự đối với Đài Loan trong những năm gần đây và nhất là từ 2016 dưới thời tổng thống thuộc đảng Dân Tiến, bà Thái Anh Văn, tiền nhiệm của tổng thống Lại Thanh Đức. Derek J. Grossman thuộc trung tâm nghiên cứu quân sự của Mỹ Rand Corporation được La Croix trích dẫn cho rằng, qua các chương trình tập trận thường xuyên và quy mô kiểu này, Trung Quốc muốn « bình thường hóa » các hoạt động quân sự chung quanh Đài Loan. Chuyên gia này không loại trừ khả năng từ những bài tập, đến một lúc nào đó sẽ Bắc Kinh sẽ đi đến « thực hành ».

Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế CISS trụ sở tại Washington, vừa công bố một tài liệu nghiên cứu nhấn mạnh đến trọng tầm mức quan trọng của eo biển Đài Loan đối với thương mại và kinh tế toàn cầu. Theo các tác giả, trong trường hợp chiến tranh hay Đài Loan bị phong tỏa, « gần 2.450 tỷ đô la hàng hóa, tương đương với 20 % tổng trao đổi mậu dich toàn cầu sẽ bị xáo trộn ». Ngoài hai bên liên quan là Trung Quốc và Đài Loan, « tác động sẽ lan rộng đến cả Hoa Kỳ và các đồng minh then chốt của Washington cũng như toàn thể khối các quốc gia phương Nam » .

Do vậy một số tiếng nói cho rằng, để thị uy với Đài Loan, Bắc Kinh có trong tay một số công cụ khác, không nhất thiết phải sử dụng đến vũ lực. Thậm chí, chỉ cần « giữ lại tàu thuyền của Đài Loan đi qua khu vực này » là cũng đủ để « đe dọa đến hàng tỷ đô la hàng hóa được trung chuyển qua eo biển Đài Loan » hàng năm.

Vả lại không cần đi đến chiến tranh, mà chỉ nội việc Trung Quốc thường xuyên và liên tục điều tàu và chiến đấu cơ lai vãng gần các vùng biển và không phận của Đài Loan cũng đủ làm hao mòn sức lực của hòn đảo này. Đây cũng có thể là những đòn uy hiếp về tinh thần khá lợi hại.

Có điều vào lúc Hoa Kỳ – tuy không chính thức nhưng lại điểm tựa chính của chế độ ở Đài Bắc, đang bị chia trí vì chiến tranh Ukraina và nhất là khủng hoảng giữa Israel với Iran có nguy cơ bùng lên, đốt cháy những giếng dầu của thế giới, Mỹ lại chuẩn bị bầu cử, đây có thể là cơ hội tốt để Trung Quốc « dò xét » phản ứng của chính quyền Biden khi cứ mon men tiến gần đến hòn đảo này. Trung Quốc không chỉ nắn gân Mỹ ở khu vực Biển Đông mà cả trong vùng eo biển Đài Loan.

Theo RFI