Tập Cận Bình: Bốn lằn ranh đỏ Mỹ không được vượt qua

Cuộc họp song phương bên lề thượng đỉnh APEC tại Lima, Peru, hôm qua 16/11/2024 dường như là cuộc gặp riêng cuối cùng của Joe Biden trên cương vị tổng thống Mỹ với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tại cuộc họp, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nêu lên 4 lằn ranh đỏ mà Mỹ không nên vượt qua. Trong khi đó, nguyên thủ Mỹ Joe Biden lưu ý sự cạnh tranh giữa Washington và Trung Quốc không nên chệch hướng và biến thành một cuộc xung đột.

Hôm 16/11 tại Lima bên lề thượng đỉnh APEC, chủ tịch Trung Quốc đã lưu ý với tổng thống mãn nhiệm Joe Biden là Washington không nên vượt qua 4 lằn ranh đỏ, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 17/11 công bố nội dung trao đổi giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden diễn ra một ngày trước đó bên lề Hội nghị Cấp cao APEC 2024 ở Lima, Peru, trong đó lãnh đạo Trung Quốc đưa ra những nguyên tắc “tối quan trọng” cho tương lai mối quan hệ song phương.

“Vấn đề Đài Loan, dân chủ và nhân quyền, con đường và chế độ Trung Quốc, cũng như quyền phát triển của Trung Quốc là 4 lằn ranh đỏ của chúng tôi”, ông Tập nói trong cuộc gặp. “Những lằn ranh đó không thể bị thách thức. Đó là những rào chắn quan trọng nhất và là lưới bảo hộ cho quan hệ Trung – Mỹ”.

Về Biển Đông, Tập Cận Bình cũng lưu ý Washington « không nên can thiệp vào các tranh chấp song phương (…) và không dung túng hay ủng hộ các hành động khiêu khích ».

Liên quan đến tổng thống tân cử Mỹ, ông Tập bảo đảm với Joe Biden là Bắc Kinh sẽ nỗ lực để có một « quá trình chuyển đổi hòa dịu » với tân chính quyền Donald Trump.

Về phía Mỹ, tổng thống Biden cho rằng điểm thiết yếu là đôi bên cần duy trì các đối thoại để « tránh các sai lầm trong tính toán và bảo đảm là cạnh tranh song phương không biến thành xung đột ».

Tập nhấn mạnh mâu thuẫn và bất đồng giữa hai nước lớn như Mỹ và Trung Quốc là điều không thể tránh khỏi, song “một trong hai bên không được làm suy yếu lợi ích cốt lõi của bên kia, cũng như không nên tìm kiếm xung đột hay đối đầu”.

Ông chỉ trích chính sách “sân nhỏ, rào cao”, thuật ngữ mà Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan sử dụng để mô tả nỗ lực hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ tiên tiến.
« Trung Quốc và Mỹ đang tranh giành ảnh hưởng trong vùng. Đây là khu vực địa lý được xem là chiếm tới 60% GDP toàn cầu, và không thể phủ nhận rằng khu vực này có vai trò chiến lược đối với cả hai nước.

Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump nổi tiếng về chính sách biệt lập và rất hung hăng chống Bắc Kinh. Và do tương lai của Hoa Kỳ trên trường quốc tế dường như khó đoán định, nên Trung Quốc dường như đã chiếm thế thượng phong trong trò chơi quan hệ ngoại giao.

Chỉ riêng bức ảnh bế mạc sự kiện đã cho chúng ta thấy rất rõ điều này. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đứng ở hàng đầu, bên cạnh tổng thống nước chủ nhà Peru, trong khi Joe Biden đứng tít ở hàng sau cùng và phía ngoài cùng. Hình ảnh này thực sự mang tính biểu tượng.

Thông báo của Nhà Trắng về cuộc gặp cho biết ông Biden và ông Tập “nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý một cách có trách nhiệm các vấn đề cạnh tranh trong mối quan hệ”, cũng như chấm dứt xung đột ở Ukraine. Ông Biden được cho là đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về “hỗ trợ của Trung Quốc đối với các cơ sở công nghiệp quốc phòng của Nga”.

Về vấn đề Đài Loan, ông Biden tái khẳng định Washington phản đối mọi thay đổi đơn phương với hiện trạng của hòn đảo và mong đợi mọi bất đồng được giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp để thống nhất hòn đảo.

Cuộc gặp kéo dài hai giờ này là lần trao đổi chính thức cuối cùng với Chủ tịch Trung Quốc của Tổng thống Biden trên cương vị lãnh đạo Mỹ trước khi ông rời Nhà Trắng vào tháng 1/2025.