Marguerite Duras và “L’amant” (Người tình)

Marguerite Duras tên thật là Marguerite Donnadieu, sinh tại Gia Định, Việt Nam. Năm cô lên 4 tuổi, cha cô mất, mẹ cô dẫn cô và hai người anh trai về sống ở một nộng trại nhỏ tại Cambodia. Vùng đất này thường xuyên bị lũ lụt và rất khó canh tác nên gia đình cô rất nghèo. Kinh nghiệm đầu đời của cô về sự nghèo khó, sự bạo hành và mất phẩm giá là những trải nghiệm cô đã có được khi sống chung với mẹ và hai người anh trai, về sau sẽ được mô tả trong những tác phẩm của cô. Về sau, cô cũng khẳng định cuốn tiểu thuyết “L’amant” (Người tình) kể câu chuyện tình của một thiếu nữ Pháp 15 tuổi và một thanh niên người Hoa 27 tuổi là tác phẩm có tính chất tự truyện. Lời khẳng định này đã khiến cô trở thành một ngôi sao truyền thông, nhưng nhiều tình tiết trong cuộc đời cô vẫn còn được đặt thành nghi vấn và gây nhiều tranh cãi, tạo ra sự nhập nhằng giữa những điều có thật và sự hư cấu mà cô rất thích khai thác.

Năm 18 tuổi, cô theo học ở Đại học Paris và năm 1939, cô kết hôn với nhà văn Robert Antelme, có một đứa con trai chết khi mới sinh ra. Cô buồn bã, uống rượu liên miên và có nhân tình là nhà văn Dionys Mascolo. Trong Thế chiến thứ hai, cô và chồng đều tham gia phong trào kháng chiến chống phát xít Đức. Trong hồi ký “La douleur” (Nỗi đau), cô đã kể chuyện chăm sóc chồng bị kiệt sức khi phát xít Đức giam giữ trong trại tập trung cho tới khi anh hồi phục. Sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc, vợ chồng cô ly dị và cô kết hôn với tình nhân Mascolo, có với anh một đứa con trai.

Cô gia nhập Đảng Cộng sản Pháp vào năm 1945, hoạt động tích cực suốt 10 năm rồi sau đó ra khỏi Đảng vì bất đồng quan điểm với các đảng viên khác về vấn đề tự do sáng tác.

Tiểu thuyết “Les impudents” là tác phẩm đầu tiên của cô ra mắt với bút danh Marguerite Duras. Cô còn sáng tác kịch bản sân khấu, trong đó có kịch bản “Hiroshima, mon amour” (Hiroshima, tình yêu của tôi), và bắt đầu dàn dựng những bộ phim của chính mình, trở thành một tên tuổi khá nổi bật của điện ảnh Pháp. Cô mắc bệnh xơ gan, chống chọi với căn bệnh này suốt 5 tháng dù bị rơi vào tình trạng hôn mê rồi cuối cùng từ trần vào năm 1996 vì bệnh ung thư cuống họng.

“Người tình” (L’amant) là cuốn tiểu thuyết tự truyện của Marguerite Duras do nhà xuất bản Les Éditions de Minuit ấn hành vảo năm 1984.

Bối cảnh của “Người tình” là Việt Nam dưới thời Pháp thuộc. Tác phẩm kể về mối tình lãng mạn của một thiếu nữ mới lớn của một gia đình người Pháp đang gặp khó khăn về tài chánh với một người đàn ông gốc Hoa giàu có.

Năm 1929, trên chuyến phà qua đồng bằng sông Cửu Long để trở về trường nội trú ở Sài gòn sau kỳ nghỉ hè tại quê nhà ở Sa Đéc, cô gái trẻ 15 tuổi, con một goá phụ người Pháp đã bị phá sản, đã thu hút sự chú ý của một chàng trai 27 tuổi, con trai một nhà tài phiệt người Hoa. Anh bắt chuyện với cô và cô đồng ý trở lại thị trấn với anh trên chiếc xe limousine sang trọng. Cô đã trở thành người tình của anh nhưng anh không cưỡng lại được ý muốn của cha buộc anh phải kết hôn với một thiếu nữ người Hoa nên đã kết thúc cuộc tình.

Năm 1986, đạo diễn Jean-Jacques Annaud đã khởi quay bộ phim “L’amant” tại Việt Nam với các diễn viên Diễn viên: Lương Gia Huy (Tony Leung Ka Fai), Jane March, Arnaud Giovaninetti. Bộ phim ra mắt tại Pháp vào ngày 22.1.1992.

HUỲNH DUY LỘC