Hải quân Mỹ sẽ xây dựng hai cơ sở sửa tàu Philippines gần Bãi Cỏ Mây

Theo AP ngày 16/7, Hải quân Mỹ sẽ xây dựng hai cơ sở sửa chữa và bảo dưỡng tàu quân sự Philippines tại một tỉnh giáp Biển Đông. Đáng chú ý, một trong hai cơ sở này chỉ cách Bãi Cỏ Mây khoảng 240 km về phía đông – điểm nóng tranh chấp trong khu vực.

BBC cho biết Bãi cạn Second Thomas – Việt Nam gọi là Bãi Cỏ Mây và Trung Quốc gọi là Rạn Nhân Ái thuộc quần đảo Trường Sa – là nơi đồn trú của một nhóm nhỏ binh sĩ Philippines trên một chiếc tàu cũ thời Thế chiến thứ II mang tên Sierra Madre bị mắc cạn.

Khu vực này đã nhiều lần xảy ra va chạm giữa tàu Trung Quốc và Philippines.

Trong một tuyên bố, Đại sứ quán Mỹ nhấn mạnh mục tiêu của hai đồng minh theo hiệp ước phòng thủ này là duy trì một “khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do, rộng mở và vững chãi”.

Palawan giáp Biển Đông và là trụ sở của Bộ Tư lệnh phía Tây của quân đội Philippines, đơn vị triển khai các tàu tuần tra hải quân, tàu giám sát và máy bay để bảo vệ lợi ích lãnh thổ của nước này.

Washington không có yêu sách lãnh thổ nào ở Biển Đông, nhưng đã nhiều lần tuyên bố rằng họ có nghĩa vụ bảo vệ Philippines, đồng minh theo hiệp ước lâu đời nhất của Mỹ ở châu Á, nếu lực lượng, tàu chiến và máy bay Philippines bị tấn công vũ trang, kể cả ở Biển Đông, theo AP.

Quân đội Mỹ đã xây dựng các nhà kho, doanh trại và các cơ sở khác tại 9 căn cứ quân sự của Philippines, nơi các nhóm quân đội Mỹ luân phiên có thể lưu trú và cất giữ vũ khí theo thỏa thuận quốc phòng năm 2014.

Các quan chức Trung Quốc chưa bình luận ngay về kế hoạch xây dựng hai cơ sở sửa chữa tàu của Hải quân Mỹ tại tỉnh Palawan, nhưng Bắc Kinh lâu nay cáo buộc Washington cùng các đồng minh có âm mưu kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc, theo AP.

Trung Quốc, nước tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, đưa ra đường chín đoạn cắt vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Indonesia.

Năm 2016, Tòa Trọng tài Quốc tế đã bác yêu sách của Trung Quốc đối với 90% diện tích Biển Đông. Tuy nhiên, Bắc Kinh không công nhận phán quyết này và đã xây dựng đảo ở vùng biển tranh chấp trong những năm gần đây.

Nhật báo South China Morning Post (SCMP) dẫn lời ông Ngô Sĩ Tồn, một chuyên gia hàng hải Trung Quốc, cảnh báo rằng Bắc Kinh “phải sẵn sàng đáp trả” Philippines về vụ Mỹ xây dựng căn cứ sửa chữa tàu.

Theo ông Ngô, người sáng lập Viện Nghiên cứu Biển Đông Quốc gia – một tổ chức tư vấn được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn, việc Việt Nam đẩy mạnh các hoạt động bồi đắp ở quần đảo Trường Sa có thể đang đẩy Bắc Kinh và Hà Nội tiến gần hơn tới nguy cơ đối đầu.

Tổ chức Sáng kiến Tình hình Chiến lược Biển Đông (SCSPI) có trụ sở tại Bắc Kinh công bố trên mạng xã hội X vào ngày 6/6 rằng Việt Nam tiếp tục mở rộng hoạt động bồi đắp đảo tại các thực thể do mình kiểm soát ở Biển Đông, bằng việc xây dựng các cảng và đường băng liên quan đến quân sự.

Theo đó, SCSPI khẳng định rằng Việt Nam đã bồi đắp gần 0,78km2 đất trong sáu tháng qua tại 11 thực thể ở quần đảo Trường Sa đang tranh chấp.

Tổ chức này cũng nêu thêm rằng tính từ tháng 10/2021 tới nay, Việt Nam đã bồi đắp thêm hơn 8,5 km2 và các bãi cát có thể đủ điều kiện để xây dựng đường băng cũng đã được tạo dựng tại bốn thực thể khác ở Trường Sa, gồm: đảo Phan Vinh (Pearson Reef), đá Tiên Nữ (Tennent Reef), đá Lát (Ladd Reef) và đá Nam (South Reef).

Đá Nam (South Reef) chỉ nằm cách đá Xu Bi hiện do Trung Quốc kiểm soát chỉ khoảng 50km về phía bắc.