‘Ngoại giao cây tre’ của Việt Nam tăng tốc

Việt Nam do Đảng Cộng sản cai trị vừa nâng cấp quan hệ với các cường quốc hàng đầu thế giới, bao gồm cả những cựu thù là Trung Quốc và Hoa Kỳ, như một phần của “ngoại giao cây tre” mà nước này tích cực theo đuổi kể từ năm 2021 để băng qua những căng thẳng đang gia tăng trên toàn cầu, theo Reuters.

Sau một loạt thỏa thuận ký kết trong năm nay và năm ngoái, các đối tác hàng đầu của quốc gia Đông Nam Á này bao gồm Hoa Kỳ, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Nga, những quốc gia trong nhiều thập kỷ đã cung cấp hầu hết các thiết bị quân sự cho Việt Nam.

Dưới đây là chi tiết về cách tiếp cận bằng chính sách đối ngoại ngày càng năng động của Việt Nam và các hiệp định ngoại giao quan trọng nhất của nước này trong 12 tháng qua.

‘Ngoại giao cây tre’ là gì?

Là nước đứng đầu trong sản xuất của khu vực, Việt Nam ngày càng trở thành một quốc gia có tính chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Để củng cố vị thế này, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng, nhân vật quyền lực nhất đất nước, vào năm 2021 đã sử dụng hình ảnh “gốc vững chắc, thân mềm mại, cành uyển chuyển” của cây tre để mô tả cách tiếp cận chính sách đối ngoại của Việt Nam là có “nhiều bạn bè hơn, ít kẻ thù hơn”.

Trung Quốc

Việt Nam và Trung Quốc hồi đầu tháng này đã nhất trí xây dựng một cộng đồng “chia sẻ tương lai” trong chuyến thăm Hà Nội của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, chuyến thăm đầu tiên của ông tới một quốc gia châu Á trong năm nay.

Hai nước đã ký 36 văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực như hạ tầng giao thông, thương mại, an ninh, kinh tế số và ra tuyên bố chung với nhiều cam kết sâu rộng.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là nguồn nhập khẩu quan trọng cho lĩnh vực sản xuất của Việt Nam, nhưng hai quốc gia cộng sản này đã nhiều năm bị lôi kéo vào các tranh chấp ở Biển Đông – vụ mới nhất vào tháng 5. Căng thẳng gần đây đã giảm bớt phần nào khi sự chú ý của Bắc Kinh tập trung vào một bên tranh chấp khác ở vùng biển này là Philippines.

Hoa Kỳ

Vào tháng 9, Việt Nam và Hoa Kỳ nâng mối quan hệ của họ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, cấp cao nhất trong thang bậc ngoại giao của Việt Nam, đồng thời công bố hợp tác chặt chẽ hơn về chất bán dẫn và khoáng sản quan trọng trong chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Hoa Kỳ, nước nhập khẩu hàng hóa hàng đầu của Việt Nam, thúc đẩy việc nâng cấp này như một phần trong chiến lược của mình nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận liên tục vào chuỗi cung ứng toàn cầu và để kiềm chế Trung Quốc ở Biển Đông.

Nhật Bản

Hồi tháng 11, Việt Nam và Nhật Bản nâng cấp quan hệ lên cấp cao nhất của Việt Nam trong chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tới Tokyo, đồng ý tăng cường hợp tác an ninh và kinh tế.

Các công ty đa quốc gia của Nhật Bản, bao gồm Canon, Honda, Panasonic và Bridgestone, nằm trong số những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam.

Hàn Quốc

Việt Nam và Hàn Quốc nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 12/2022 trong chuyến thăm Seoul của Chủ tịch nước Việt Nam lúc bấy giờ là Nguyễn Xuân Phúc, tập trung vào thương mại, đầu tư, quốc phòng và an ninh.

Hàn Quốc là nguồn đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, trong đó Samsung Electronics là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại quốc gia lắp ráp một nửa số điện thoại thông minh của hãng này.

Vào tháng 6, hai nước ký 17 thỏa thuận bổ sung, bao gồm các thỏa thuận về an ninh và khoáng sản quan trọng trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol.

Vatican

Hồi tháng 7, Việt Nam đồng ý cho Vatican cử đại diện thường trú đầu tiên sau chiến tranh tới Hà Nội trong chuyến thăm gặp Giáo hoàng Phanxicô của Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng. Vị đại diện này vừa được bổ nhiệm vào tháng 12.

Đất nước có gần 7 triệu người Công giáo, Việt Nam đã cắt đứt quan hệ với Vatican sau khi Cộng sản thống nhất đất nước bằng chiến thắng Chiến tranh Việt Nam năm 1975. Các cuộc đàm phán để bổ nhiệm đại diện Giáo hoàng bắt đầu vào năm 2009.

Trung tâm giao dịch

Việt Nam là thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và có các thỏa thuận thương mại tự do với Liên minh châu Âu, Anh, Chile và Hàn Quốc. Vào tháng 7, Việt Nam đã đưa thêm Israel vào danh sách các đối tác tự do thương mại.

Việt Nam cũng là thành viên của các hiệp định thương mại rộng hơn, bao gồm Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), bao gồm Canada, Australia và Mexico, và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) bao gồm Trung Quốc và Nhật Bản.

Quốc gia tiếp theo?

Năm 2024, Việt Nam dự kiến sẽ nâng cấp quan hệ với Australia lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Chuyến thăm Việt Nam vào năm tới của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng đang được cân nhắc, khi cựu cường quốc thuộc địa này đang tìm cách tăng cường quan hệ về an ninh và phát triển cơ sở hạ tầng.

Theo Reuters, VOA