Việt Nam vào danh sách viện trợ an ninh 2024 của Nhật Bản

Báo Asahi ngày 28-8 đưa tin, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đang có kế hoạch cung cấp viện trợ an ninh trị giá khoảng 5 tỷ yên (34,1 triệu USD) cho 6 quốc gia “có cùng chí hướng”, bao gồm Việt Nam, trong năm tài chính 2024, nhằm tăng cường khả năng răn đe chống lại Trung Quốc.

Theo đó, các quan chức ngoại giao Nhật Bản đang xem xét đưa các quốc gia, bao gồm Việt Nam, Philippines, Indonesia, Papua New Guinea, Mông Cổ và Djibouti vào danh sách nhận viện trợ an ninh của năm tài chính 2024. Đây là những quốc gia được nhận định là đối tác địa chính trị quan trọng của Nhật Bản.

Trong năm tài chính 2023, các nước như Philippines, Malaysia, Bangladesh và Fiji dự kiến sẽ nhận viện trợ an ninh từ Nhật Bản. Cụ thể, hơn 2 tỉ yen (khoảng 13,6 triệu USD) đã được phân bổ trong ngân sách chính phủ ban đầu.

Chương trình sẽ cung cấp miễn phí các thiết bị quốc phòng như hệ thống liên lạc vệ tinh, thiết bị radar và tàu tuần tra, đồng thời cung cấp các hình thức viện trợ khác như xây dựng cảng cho mục đích quân sự-dân sự, vẫn theo Asahi.

Chính phủ Nhật Bản hy vọng khoản viện trợ sẽ giúp nâng cao khả năng phòng thủ của các quốc gia “thân thiện” này, chủ yếu là các quốc gia đang phát triển, tạo thành một bức tường thành chống lại một Trung Quốc ngày càng lấn át.

Asahi dẫn các nguồn tin cho biết Bộ Ngoại giao Nhật Bản dự kiến sẽ đảm bảo khoảng 5 tỷ yên trong năm tài chính 2024, bao gồm 2,1 tỷ yên mà bộ này yêu cầu trước hạn chót 31/8.

Theo Yomiuri Shimbun, trong môi trường an ninh phức tạp hiện nay, Nhật Bản mong muốn tăng cường khả năng an ninh của các quốc gia có cùng quan điểm tại những địa điểm có vị trí địa chính trị quan trọng, với mục tiêu kiểm soát hoạt động mở rộng hàng hải và xây dựng quân sự của Trung Quốc.

Philippines, Việt Nam và Indonesia đang phải đối mặt với các hoạt động bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông. Papua New Guinea nằm trong số các quốc đảo Thái Bình Dương nơi Trung Quốc đang phô diễn sức mạnh của mình. Mông Cổ là nước láng giềng phía bắc của Trung Quốc và Djibouti là nơi có tiền đồn duy nhất ở nước ngoài của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản.

Không giống như Hỗ trợ Phát triển Chính thức (ODA) chỉ giới hạn ở hỗ trợ phi quân sự, OSA – được quy định trong Chiến lược An ninh Quốc gia sửa đổi vào tháng 12 năm ngoái – cho phép cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho quân đội của một số quốc gia. Về nguyên tắc, các quốc gia đang phát triển có đủ điều kiện nhận viện trợ như vậy, được cung cấp theo Ba Nguyên tắc về Chuyển giao Thiết bị và Công nghệ Quốc phòng cũng như Hướng dẫn Thực hiện của nó.

Theo Asahi, chính phủ Nhật Bản hy vọng sẽ đưa các quốc gia đang phát triển đến gần hơn với Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản và tránh xa Trung Quốc thông qua OSA. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem liệu các quốc gia đang phát triển này, mà nhiều trong số đó có mối liên hệ chặt chẽ với Trung Quốc về mặt kinh tế, có muốn tham gia cùng Nhật Bản hay không.

Báo Asahi dẫn nhận định của ông Tsutomu Kikuchi – học giả về chính trị quốc tế và giáo sư danh dự Đại học Aoyama Gakuin – cho biết “đối trọng quyền lực” là cần thiết để Nhật Bản chung sống với Trung Quốc, không phải để đối kháng với nước này.

“Hỗ trợ an ninh chính thức (OSA) sẽ là động lực để Trung Quốc thực hiện các kiềm chế, từ đó dẫn đến hòa bình và an ninh trong khu vực”, ông Kikuchi nêu.