Yevgeny Prigozhin, thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê Wagner là ai?

Người sáng lập lực lượng lính đánh thuê Wagner của Nga, ông Yevgeny Prigozhin, có tên trong danh sách hành khách trên chiếc máy bay tư nhân bị rơi ở phía Bắc Moscow hôm 23/8, theo cơ quan hàng không dân dụng Nga.

“Đã mở cuộc điều tra về vụ rớt máy bay Embraer xảy ra đêm nay trong khu vực Tver. Trong danh sách hành khách trên chuyến bay có tên họ của ông Yevgeny Prigozhin,” cơ quan thẩm quyền hàng không Nga, Rosaviatsia, loan báo.

Trước đó, hãng tin TASS đưa tin có 10 người thiệt mạng khi một chiếc máy bay tư nhân bị rớt trong khu vực Tver của Nga, phía Bắc Moscow.

Vẫn theo nguồn tin này, chiếc máy bay lâm nạn khi đang trên đường từ Moscow bay tới St Petersburg, chở theo 7 hành khách và 3 thành viên phi hành đoàn.

Tên của thủ lĩnh Wagner có trong danh sách hành khách chuyến bay, nhưng hiện chưa thể xác minh liệu ông Prigozhin có mặt trên chuyến bay này hay không.

Một kênh Telegram có liên kết với Wagner loan tin chiếc máy bay này bị phòng không khu vực Tver bắn hạ, theo BBC.

Cuộc binh biến chống lại Nga kéo dài 24 giờ đồng hồ do ông Prigozhin lãnh đạo hồi tháng 6 từng dấy lên câu hỏi về số phận của nhóm lính đánh thuê Wagner và người đứng đầu là ông Yevgeny Prigozhin.

Tiểu sử Yevgeny Prigozhin

Ông Prigozhin, 62 tuổi, nổi tiếng sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine từ tháng 2 năm 2022, nơi các chiến binh của ông – bao gồm hàng nghìn tù nhân được tuyển dụng từ trại giam – đã dẫn đầu cuộc tấn công của Nga vào thành phố Bakhmut trong trận đánh dài nhất và đẫm máu nhất của cuộc chiến. Ông Prigozhin thường lên mạng xã hội để ca ngợi những thành công của Wagner và gây thù chuốc oán với giới lãnh đạo quân sự Nga, cáo buộc họ kém năng lực và thậm chí là phản quốc.

Vào tháng 6, ông Prigozhin dẫn đầu một cuộc binh biến, trong đó các chiến binh Wagner chiếm quyền kiểm soát thành phố Rostov-on-Don ở phía nam và bắn hạ một số trực thăng quân sự, giết chết các phi công khi Wagner tiến về Moscow. Tổng thống Vladimir Putin gọi đây là hành động phản bội phải bị đáp trả gay gắt.

Cuộc nổi dậy đã bị dẹp bỏ bằng một thỏa thuận, theo đó Điện Kremlin nói rằng để ngăn chặn đổ máu, ông Prigozhin và một số chiến binh của ông sẽ sang Belarus và vụ án hình sự chống lại ông ta vì tội nổi loạn có vũ trang sẽ được hủy bỏ.

Hoang mang bao trùm việc thực hiện thỏa thuận và tương lai của ông Prigozhin. Điện Kremlin cho biết ông Prigozhin đã gặp Tổng thống Putin 5 ngày sau cuộc binh biến. Vào ngày 5 tháng 7, đài truyền hình nhà nước loan tin một cuộc điều tra chống lại ông vẫn đang được tiến hành và phát sóng đoạn phim cho thấy tiền mặt, hộ chiếu, vũ khí và các vật dụng khác mà họ nói là đã bị thu giữ trong một cuộc đột kích vào một trong những cơ ngơi của ông. Nhưng vào cuối tháng 7, ông Prigozhin có ảnh chụp ở St Petersburg trong khi hội nghị thượng đỉnh Nga-Châu Phi đang diễn ra tại thành phố. Tuần này, ông xuất hiện trong một video mà ông nói là được quay ở Châu Phi, nơi Wagner có hoạt động ở một số quốc gia.

Sinh ra ở St Petersburg vào ngày 1 tháng 6 năm 1961, ông Prigozhin từng ngồi tù 9 năm trong các nhà tù Liên Xô vì các tội danh bao gồm cướp bóc và lừa đảo. Được trả tự do vào năm 1990 trong bối cảnh Liên Xô tan rã, ông bắt đầu sự nghiệp với tư cách là một chủ nhà hàng và cũng nhận giao thức ăn theo đơn đặt hàng tại quê nhà. Người ta tin rằng ông đã gặp ông Putin, khi đó là phụ tá hàng đầu của thị trưởng St Petersburg, vào thời điểm này.

Tận dụng các mối quan hệ chính trị, ông Prigozhin đã được trao các hợp đồng lớn của nhà nước, được mệnh danh là “đầu bếp của ông Putin” sau khi cung cấp thức ăn cho các sự kiện của Điện Kremlin.

Năm 2014, ông Prigozhin thành lập Wagner, một công ty quân sự tư nhân có các máy bay chiến đấu đã được triển khai để hỗ trợ các đồng minh của Moscow ở các quốc gia bao gồm Syria, Libya và Cộng hòa Trung Phi. Hoa Kỳ đã trừng phạt Wagner và cáo buộc tổ chức này về tội tàn sát, điều mà ông Prigozhin đã phủ nhận.

Ông Prigozhin thừa nhận rằng ông đã thành lập và tài trợ cho Cơ quan Nghiên cứu Internet, công ty mà Washington cho là đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016. Vào tháng 11 năm 2022, ông thừa nhận đã can thiệp vào cuộc bầu cử ở Mỹ và cho biết sẽ làm vậy một lần nữa.

Theo VOA