Huyền thoại âm nhạc Tony Bennett từ trần

Bản tin của hãng thông tấn AP cho hay nam ca sĩ Tony Bennett đã từ trần ở tuổi 96 tại New York vào sáng thứ sáu cho biết huyền thoại âm nhậc Tony Bennett vừa từ trần.

Ông sinh ngày 3 tháng 8 năm 1926 ở Astoria, Queens, thành phố New York trong một gia đình nghèo, gặp muôn vàn khó khăn khi vào đời vì cha ông mất khi ông mới lên 9 tuổi và thời kỳ ông trưởng thành cũng là thời kỳ Đại suy thoái ở Mỹ. Trong thời gian theo học Trường trung học Kỹ thuật ở New York, ông đã làm nhân viên phục vụ và hát cho một quán rượu rồi gia nhập lực lượng bộ binh Mỹ trong những năm Thế chiến thứ hai. Khi cuộc chiến kết thúc, ông giải ngũ và được quân đội cho một suất học bổng ở Trường Sân khấu American Theatre Wing. Mimi Spear, giảng viên dạy thanh nhạc cho ông tại đây, đã đưa ra một lời khuyên mà ông sẽ nhớ suốt đời: “Đừng bắt chước những ca sĩ khác mà hãy cạnh tranh với những nghệ sĩ khí nhạc!” Năm 1949, chàng ca sĩ trẻ tuổi mang nghệ danh Joe Bari được Pearl Bailey ở Greenwich Village phát hiện và được Bob Hope mời cộng tác với chương trình của ông. Bob Hope đã khuyên ông nên lấy nghệ danh Tony Bennett thay cho Joe Bari và từ đó, ông đã theo đoàn nghệ thuật của Bop Hope đi lưu diễn phục vụ binh lính Mỹ ở nhiều nơi trên thế giới.

Năm 1950, ông ký hợp đồng thu âm đầu tiên với hãng Columbia và bắt đầu cộng tác với nhà sản xuất âm nhạc Mitch Miller, giới thiệu những bài hit đầu tiên của mình như “Rags to Riches, “Because of You” và “Stranger in Paradise”, “I Left My Heart in San Francisco”… Sự thành công của nhiều ca khúc do Tony Bennett trình bày lại làm phát sinh mâu thuẫn giữa ông và hãng dĩa: ông muốn trình bày những ca khúc mới trong khi hãng dĩa Columbia lại muốn ông trình bày những ca khúc theo phong cách cũ đã thành công trước đó và ông cùng với nhà sản xuất Mitch Miller đã phải tìm một giải pháp thỏa hiệp một thời gian là chọn phân nửa ca khúc theo phong cách cũ để kết hợp với những ca khúc theo phong cách mới. Tuy nhiên sự bất đồng lên đến đỉnh điểm khi hãng Columbia không cho phép ông trình bày những ca khúc mới mà chỉ muốn ông cover lại 10 bài hit và ông đã buộc phải chia tay với hãng dĩa đã hợp tác với ông trong hơn 20 năm.

Sau khi chia tay với hãng Columbia, ông ngưng hát trong các phòng thu của các hãng dĩa suốt 10 năm và thời kỳ này cũng là lúc ông buồn chán, rơi vào tình trạng nghiện ngập ma túy. Khoảng lặng trong sự nghiệp ca hát của Tony Bennett còn có một lý do khách quan là sự thay đổi thị hiếu âm nhạc của công chúng: vào thời kỳ này nhạc rock & roll của Anh chinh phục công chúng ở cả Anh và Mỹ nên mọi người đã quay lưng lại với những ca khúc hát theo phong cách trữ tình của ông.

Mãi đến năm 1986, Danny, con trai ông, mới giới thiệu lại giọng hát của ông trong loạt phim hoạt hình “The Simpsons”, trong những talk show của David Letterman, Jay Leno và chương trình MTV Unplugged. Chương trình MTV Unplugged giới thiệu giọng hát của Tony Bennett đã giúp cho ông có thêm nhiều fan thuộc lớp trẻ và cũng giúp ông ký hợp đồng thu âm trở lại với hãng Columbia. Thế là từ đó một loạt album nhạc rất thành công của Tony Bennett đã ra mắt: “MTV Unplugged”, “Bennett/Berlin (hát những ca khúc của Irving Berlin), “Perfectly Frank” (hát lại những ca khúc nổi tiếng của Frank Sinatra), “Tony Bennett on Holiday” (hát lại những ca khúc nổi tiếng của Billie Holiday), “Here’s to the Ladies” , “The Playground” (gồm những ca khúc cho thiếu nhi), “Steppin’ Out “ và nhiều album nữa luôn giành được giải Grammy ở hạng mục Traditional pop (Nhạc pop xưa).

Năm 2016, các bác sĩ chẩn đoán ông đã bắt đầu mắc bệnh Alzheimer. Ngày 3 tháng 8 năm 2018, ông mừng sinh nhật lần thứ 92, nhưng vẫn tiếp tục hoạt động âm nhạc, công bố lịch lưu diễn trong những tháng sắp tới và loan báo sẽ cho ra mắt album nhạc mới vào tháng 9 năm 2018.

Tháng 8 năm 2021, ông từ giã sân khấu ca nhạc vì lý do sức khỏe sau một buồi biểu diễn tại Radio City Music Hall (Thính đường của Đài Phát thanh New York).

Năm 1962 là năm Tony Bennett thu âm “I left my heart in San Francisco”, ca khúc sẽ gắn liền với tên tuổi của ông và đúng 40 năm sau (năm 2002), thành phố San Francisco đã vinh danh Tony Bennett nhân kỷ niệm 40 năm ca khúc “I left my heart in San Francisco”.

Mùa thu năm 1953, hai nhạc sĩ George Cory và Douglas Cross đang sống ở thành phố New York chợt nhớ thành phố quê nhà nên đã cùng nhau sáng tác ca khúc “I left my heart in San Francisco” cho Claramae Turner hát, nhưng cô vốn là một ca sĩ chuyên hát opera nên không thích tiết tấu chậm của bài hát về thành phố bên bờ vịnh ở miền Tây. Thoạt đầu, George Cory và Douglas Cross đặt tên cho ca khúc này là “When I return to San Francisco” (Khi tôi trở lại San Francisco) rồi cũng chưa thật hài lòng nên đổi thành “When I come home” (Khi tôi trở về quê nhà) và cuối cùng đổi lại thành “I left my heart in San Francisco” (Tôi đã bỏ lại trái tim mình ở San Francisco).
Nhạc công Ralph Sharon trong ban nhac của Tony Bennett khi ấy đang lưu diễn tại San Francisco đã giới thiệu ca khúc này với Tony Bennett nên vào tháng 12 năm 1961, ông đã hát “I left my heart in San Francisco” lần đầu tiên tại khách sạn Fairmont. Đầu năm 1962, ông ghi âm ca khúc này trong phòng thu của hãng CBS mà không biết rằng nó sẽ trở thành bản nhạc gắn liền với tên tuổi của ông. Thoạt tiên, “I left my heart in San Francisco” có tên trong top 20 bài hát được yêu thích nhất rồi đoạt 2 giải Grammy ở hạng mục Ghi âm của năm và hạng mục Nam ca sĩ đơn ca xuất sắc nhất, rồi đến năm 1969 được Hội đồng thành phố San Francisco chọn làm một trong hai bài hát chính thức của thành phố San Francisco (bài hát chính thức thứ hai là “San Francisco” của Bronislaw Kaper và Walter Jurman trong bộ phim ca nhạc “San Francisco”).

Vinh quang mà bài hát “I left my heart in San Francisco” mang lại cho Tony Bennett thật lớn lao. Ông đã nói về thành công của ca khúc này: “Bài hát này đã biến tôi thành một công dân của thế giới. Nó cho phép tôi sống, làm việc và hát ở bất cứ thành phố nào trên thế giới. Nó đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi”.

Lời của bài hát là nỗi nhớ quê nhà của một người phải sống tha phương ở miền Đông nước Mỹ.

I LEFT MY HEART IN SAN FRANCISCO
The loveliness of Paris seems somehow sadly gay
The glory that was Rome is of another day
I’ve been terribly alone and forgotten in Manhattan
I’m going home to my city by the Bay
I left my heart in San Francisco
High on a hill, it calls to me
To be where little cable cars climb halfway to the stars
The morning fog may chill the air, I don’t care
My love waits there in San Francisco
Above the blue and windy sea
When I come home to you, San Francisco
Your golden sun will shine for me.
(Vẻ đáng yêu của Paris dường như chỉ còn là vẻ vui nhộn buồn bã
Vinh quang của Rome đã thuộc về những ngày quá khứ
Tôi thấy rất cô đơn và bị lãng quên ở Manhattan
Tôi đang trở về thành phố quê nhà bên bờ vịnh
Tôi đã bỏ lại trái tim mình ở San Francisco
Trên một ngọn đồi cao, nó gọi tôi
Trở về nơi những chiếc xe điện nhỏ leo nửa đường về phía những vì sao
Sương mù buổi sáng có thể làm không khí giá lạnh, nhưng tôi hề ngại
Người yêu của tôi đang chờ tôi ở San Francisco
Trên biển xanh lộng gió
Khi tôi trở về với San Francisco
Mặt trời vàng của em sẽ chiếu sáng đón chào tôi)

Ảnh: Tony Bennett ngồi nghe lại bản thu âm ca khúc “I left my heart in San Francisco”

HUỲNH DUY LỘC