Nguyên Chương và “Những gì còn lại”
Huỳnh Duy Lộc
Nguyên Chương tên thật là Lý Văn Chương, sinh ngày 25 tháng 1 năm 1954 tại Huế và lớn lên tại Đà Nẵng, vào Sài gòn năm 1973 và định cư tại Mỹ từ năm 1975.
Thuở còn trẻ, anh học tại trường trung học Phan Châu Trinh, Đà Nẵng, sinh hoạt văn nghệ với đoàn Du ca Đà Nẵng từ ngày mới thành lập và học viết nhạc. Anh đã chia sẻ về buổi đầu đến với âm nhạc: “Tôi sinh ra ở Huế và lớn lên ở Đà Nẵng. Thời trung học, tôi học tại trường Phan Châu Trinh, Đà Nẵng. Vốn ham chơi và hay đàn đúm nên sinh hoạt với đoàn Du ca Đà Nẵng từ ngày mới thành lập. Tôi học viết nhạc trong thời gian này. Năm 1971, tập “Những Tình Khúc Mây” thành hình, được in và phổ biến giới hạn trong môi trường sinh hoạt của học sinh thời đó… Trường Phan Châu Trinh có đoàn ca Phan Châu Trinh của thầy Hoàng Bích Sơn. Thầy Hoàng Bích Sơn dạy tôi những bài nhạc lý căn bản. Thầy Trần Đình Quân và Tôn Thất Lan chỉ bảo tôi rất nhiều, nhất là trong lúc sinh hoạt với đoàn Du ca Đà Nẵng. Còn nhiều vị thầy khác nữa đã chỉ dẫn, dạy bảo tôi trong thời gian này. Tôi cũng học được nhiều từ những người anh lớp lớn hơn và bạn bè trong trường…”
Hai người bạn học của anh là Nguyễn Tùng và Phạm Tình đã, theo lời anh, “hà hơi và tiếp sức” rất nhiều giúp anh sáng tác nhạc. Sau một thời gian sáng tác nhạc đấu tranh với các nhạc phẩm tiêu biểu như “Tình ca ngày về” phổ thơ Trần Dzạ Lữ, “Người em áo nâu”, anh cho ra mắt nhiều bản tình ca…
Qua Mỹ năm 1975, anh theo học và tốt nghiệp khoa Kiến trúc ở Cal State Pomona, nhưng cũng dành nhiều thời gian sinh hoạt với sinh viên Việt Nam tại các trường đại học như Đại học Pomona, University of California Los Angeles (UCLA), OCC… Vào thời gian này, anh sáng tác nhiều ca khúc thể hiện tâm tình của những người Việt xa xứ như ca khúc “Có buồn không những dòng sông” đã được thâu vào băng nhạc “Du ca Việt Nam 2” (năm 1981).
Anh từ trần vì bạo bệnh vào ngày 16 tháng 11 năm 2004 tại Westminster (California), để lại bao tiếc thương cho bạn bè, thân hữu ở Đà Nẵng.
Các nhạc phẩm Nguyên Chương để lại sau hơn 30 năm sáng tác là những ca khúc thể hiện tình yêu dành cho quê nhà ở bên kia Thái Bình Dương và tâm tình của một người phải cố gắng sống trong một thời đại có quá nhiều đổi thay. Với anh, “mỗi ngày chỉ mang nỗi buồn thêm” cũng như tình yêu chỉ mang lại bao đắng cay và hy vọng đã không còn nữa suốt chặng cuối cùng của đường đời nên anh có tâm thế của một người bình thản chờ đợi mọi điều sẽ đến với mình, dù đôi lúc tiếng thở dài vang vọng vào tương lai. Thời gian đã mang đi hết những điều tốt đẹp của tuổi xuân thì, nhưng tâm hồn anh vẫn giữ vẹn những tình cảm yêu thương đôi khi có thể mang lại biết bao nỗi buồn đau như lời của ca khúc “Tâm khúc”.
“Tôi sẽ cố gắng mà sống cùng với anh
Cho dù mỗi ngày chỉ mang nỗi buồn thêm
Cho dù tình yêu bao đắng cay
Nhưng anh ơi lần đi đến cuối đường dài.
Tôi sẽ sống và sẽ yên vui chờ đợi
Cơn mưa dài về qua con phố đìu hiu
Tôi sẽ sống và sẽ không hy vọng gì
Tiếng thở dài vang vọng vào tương lai.
Tôi sẽ cố gắng mà nói lời nhớ thương
Cho dù mỗi ngày chỉ mang nỗi sầu thương
Cho dù thời gian sẽ mang đi tình yêu tôi
Tình yêu lúc tuổi xuân thì”.
Thời đại của anh đã có những đổi thay làm đảo lộn đời sống vật chất và tinh thần của con người và một ngày không xa, biết đâu người ta sẽ “thay trái tim” và “thay trí nhớ” – thay ký ức bằng trí nhớ nhân tạo để rồi con người sẽ sống với những cảm xúc và những suy nghĩ vay mượn của những ai kia hoàn toàn xa lạ, sẽ nói cười với trí nhớ không quen thuộc và yêu nhau qua dung nhan giả tạo. Nhưng anh đã đánh động ý thức của mọi người về thời kỳ mọi thứ đều biến thành máy móc ấy để nhắc nhở mỗi người phải biết gìn giữ “những gì còn lại” như “con tim chân thật”, “quá khứ thân quen” và hãy “yêu nhau khi vẫn còn mái tóc, làn môi, ánh mắt, nụ cười” như lời của ca khúc “Những gì còn lại”.
NHỮNG GÌ CÒN LẠI
Bây giờ người ta nói chuyện đổi thay trái tim
Và mươi năm sau người ta sẽ nói chuyện thay trí nhớ
Và này em ơi
Đến lúc đó con người sẽ sống
Sẽ thương và sẽ nhớ
Qua con tim xa lạ
Và lúc đó
Con người sẽ nói cười trong trí nhớ không quen…
Bây giờ người ta nói chuyện đổi thay mắt môi
Và mươi năm sau người ta sẽ nói chuyện thay quá khứ
Và này em ơi
Đến lúc đó con người sẽ sống
Sẽ thương và sẽ nhớ
Qua dung nhan xa lạ.
Và lúc đó
Con người sẽ đi về trong quá khứ không quen…
Ta hãy yêu nhau
Khi vẫn còn con tim chân thật
Ta hãy yêu nhau
Khi vẫn còn quá khứ thân quen
Và hãy yêu nhau khi vẫn còn
Mái tóc, làn môi, ánh mắt, nụ cười
Hãy yêu nhau khi vẫn còn những gì của chúng ta…”
HUỲNH DUY LỘC giới thiệu
