Joni Mitchell giành giải Grammy ở tuổi 81

(Ở tuổi 81, nữ ca sĩ kỳ cựu của dòng nhạc folk Joni Mitchell mới vừa đoạt một giải Grammy với album nhạc “Joni Mitchell at Newport (Live)” tại lễ trao giải Grammy 2024 diễn ra vào sáng thứ hai 5.2.2024 giờ Việt Nam.

“Hits” là album hợp tuyển các ca khúc nổi tiếng của Joni Mitchell ra mắt vào năm 1996. Trong album “Hits” này, 3 ca khúc xuất sắc được nhiều ca sĩ trình bày lại là “Both sides, now”, “Chelsea morning” và “River”.
Trong một cuộc phỏng vấn của báo Los Angeles Times vào năm 1996, Joni Mitchell có kể rằng cô đã sáng tác ca khúc “Both sides, now” khi đọc cuốn tiểu thuyết “Henderson the Rain King” của Saul Bellow: “Tôi đang đọc cuốn tiểu thuyết ‘Henderson the Rain King’ của Saul Bellow khi ngồi trên máy bay và ở những trang đầu của cuốn tiểu thuyết, nhân vật Henderson cũng đang ngồi trên máy bay, nhìn qua cửa sổ thấy những đám mây lơ lửng dưới cánh máy bay. Tôi đặt cuốn sách xuống, nhìn qua cửa sổ máy bay và cũng nhìn thấy những đám mây và bắt đầu viết bài hát “Both sides, now”.
Đoạn văn trong ‘Henderson the Rain King’ nói về những áng mây mà Joni Mitchell đọc là đoạn trong chương V: “Và ở độ cao 3.000 dặm, ngồi trên những đám mây, tôi có cảm tưởng mình giống như một hạt giống được vận chuyển bằng máy bay. Từ những khe nứt của mặt đất, những con sông lấp loáng phản chiếu trở lại ánh mặt trời. Thế giới cỏ cây gần như không tồn tại khi nhìn từ trên không trung; nó không khác gì một inch chiều cao. Và tôi lại mơ mộng khi nhìn xuống những áng mây và nhớ lại rằng hồi còn nhỏ, tôi đã từng mơ về những áng mây trên cao, và khi mơ về những áng mây từ hai phía, điều mà chưa có thế hệ nào của loài người từng làm, người ta có thể dễ dàng chấp nhận cái chết của mình…”
Gần cuối truyện là đoạn Henderson viết cho vợ là Lily: “Chúng ta là thế hệ thứ nhất được thấy những đám mây từ cả hai phía. Quả thực là một đặc ân! Trước hết, người ta ở dưới đất mơ tưởng ngược lên trời. Giờ đây, họ có thể từ trên trời mơ xuống, từ dưới đất mơ lên. Việc này chắc chắn làm thay đổi một điều gì đó, ở một nơi nào đó”.

BOTH SIDES, NOW

Rows and flows of angel hair
And ice cream castles in the air
And feather canyons everywhere,
I’ve looked at clouds that way.
But now they only block the sun,
They rain and snow on everyone
So many things I would have done,
But clouds got in my way.
I’ve looked at clouds from both sides now
From up and down and still somehow
It’s cloud’s illusions I recall
I really don’t know clouds at all
Moons and Junes and Ferris wheels,
The dizzy dancing way that you feel
As every fairy tale comes real,
I’ve looked at love that way.
But now it’s just another show,
You leave ’em laughing when you go
And if you care, don’t let them know,
Don’t give yourself away.
I’ve looked at love from both sides now
From give and take and still somehow
It’s love’s illusions I recall
I really don’t know love at all
Tears and fears and feeling proud,
To say “I love you” right out loud
Dreams and schemes and circus crowds,
I’ve looked at life that way.
Oh but now old friends they’re acting strange,
They shake their heads, they say I’ve changed
Well something’s lost, but something’s gained
In living every day.
I’ve looked at life from both sides now
From win and lose and still somehow
It’s life’s illusions I recall
I really don’t know life at all
I’ve looked at life from both sides now
From up and down, and still somehow
It’s life’s illusions I recall
I really don’t know life at all.

(Cầu vồng và suối tóc của thiên thần
Và những lâu đài bằng kem trên không trung
Và những hẻm núi ở muôn nơi
Tôi đã nhìn những áng mây như thế.
Nhưng giờ mây chỉ che khuất mặt trời
Mưa và tuyết rơi xuống mọi người
Có bao điều tôi muốn làm
Nhưng mây đã ngăn đường cản lối
Giờ tôi đã nhìn mây từ hai phía
Từ trên nhìn xuống và từ dưới nhìn lên, thế mà
Tôi chỉ nhớ những ảo ảnh của mây
Và thật sự chẳng biết gì về mây.
Những vầng trăng, những tháng sáu và những vòng đu quay
Cảm giác choáng váng, ngất ngây
Khi mỗi câu chuyện thần tiên thành hiện thực
Tôi đã nhìn tình yêu như thế
Nhưng giờ đây là một màn diễn khác
Bạn làm mọi người bật cười khi bỏ đi
Và nếu có quan tâm, đừng để họ biết
Đừng thổ lộ tất cả tâm tình của mình
Tôi đã nhìn tình yêu từ hai phía
Từ cho và nhận, thế mà
Tôi chỉ còn nhớ những ảo ảnh của tình yêu
Và thật sự chẳng biết gì về tình yêu.
Những giọt nước mắt, những nỗi sợ hãi và niềm tự hào
Những giấc mơ, những kế hoạch và những đám đông trong gánh xiếc
Tôi đã nhìn cuộc đời như thế
Nhưng giờ đây, những người bạn cũ thật lạ lùng
Họ lắc đầu, bảo rằng tôi đã thay đổi
Có những điều đánh mất, nhưng cũng có những điều có được
Khi sống mỗi ngày
Tôi đã nhìn cuộc đời từ hai phía
Từ được và mất, thế mà
Tôi chỉ còn nhớ những ảo ảnh của cuộc đời
Và thật sự chẳng biết gì về cuộc đời.
Tôi đã nhìn cuộc đời từ hai phía
Từ những thăng trầm, thế mà
Tôi chỉ còn nhớ những ảo ảnh của cuộc đời
Và thật sự chẳng biết gì về cuộc đời)

Ảnh: Joni Mitchell và album “Joni Mitchell at Newport (Live)”

HUỲNH DUY LỘC