Cá voi sát thủ đầu đàn dạy tấn công tàu để trả thù khi bị thương?

Một loạt các cuộc chạm trán giữa cá voi sát thủ và tàu thuyền ngoài khơi bờ biển Iberia gần đây khiến các nhà khoa học và người đi biển bối rối tìm nguyên nhân.

Trong các vụ việc gần nhất khiến ít nhất 3 con tàu bị chìm, cá voi sát thủ dường như cố tình “phục kích” và có phối hợp. Lý do của các cuộc tấn công, theo một nhà khoa học nghiên cứu hiện tượng này, có thể là trả thù, Washington Post cho hay.

Alfredo López Fernandez, nhà sinh vật biển tại Đại học Aveiro ở Bồ Đào Nha, cho biết giả thuyết hàng đầu là một con voi sát thủ cái đã gặp phải sự cố đau thương với một chiếc thuyền – “tạo nên trải nghiệm đau đớn tột cùng” – khiến nó bắt đầu tấn công các con thuyền để trả thù, theo Live Science.

Ông Werner Schafelberger, thuyền trưởng chiếc tàu bị cá voi sát thủ tấn công gãy bánh lái tại eo biển Gibraltar, Tây Ban Nha, nói với ấn phẩm Yacht của Đức: “Những con nhỏ lắc bánh lái ở phía sau trong khi con lớn liên tục lùi lại và đâm vào con tàu với toàn lực từ một bên.

Hai con cá voi nhỏ quan sát cách làm của con lớn, sau đó cũng lao vào tàu”.

Hàng trăm sự cố giữa cá voi sát thủ và thuyền ngoài khơi bờ biển Iberia đã xảy ra kể từ tháng 5-2020 và một số ít gây thương tích hoặc hư hỏng nhẹ cho người và tàu.

Tuy nhiên, các cuộc tấn công ngày càng thường xuyên hơn và một số vụ đã khiến tàu bị chìm. Vụ tấn công mới nhất xảy ra trong tháng 5 này.

Các thủy thủ và những người chứng kiến khác cho biết những con cá voi sát thủ tiếp cận những chiếc tàu từ phía sau, lao vào bánh lái hoặc thân tàu.

“Con cá bị thương là con bắt đầu hành vi tấn công thuyền. Ban đầu chúng tôi không cho rằng cá voi sát thủ dạy các con cá nhỏ hơn phá tàu, và hành vi này lan sang các con nhỏ chỉ đơn giản do chúng bắt chước. Tuy nhiên, sau đó chúng coi chuyện phá tàu là điều quan trọng sống còn để tồn tại”, ông Fernandez nói.

Ngoài “một số sự cố do cá voi sát thủ bị chọc giận đúng lúc” khiến chúng tấn công, bài viết cho biết chúng có thể do các yếu tố như mất con mồi hoặc bị tàu thuyền gây khó chịu. Mặt khác, tác giả cho rằng hành vi tấn công cũng có thể chỉ là do “sự tò mò tự nhiên” của cá voi sát thủ.

Cá voi sát thủ vốn được biết đến là loài cực kỳ thông minh và có khả năng dạy cho nhau một số hành vi nhất định, bao gồm những hành động có thể được coi là bạo lực. Một tình tiết vào năm 2016 liên quan đến việc một con cá voi sát thủ sát hại con của một cá thể khác đã khiến các nhà khoa học bị sốc.

Các nhà khoa học lúc đó mô tả rằng đây là lần đầu tiên họ quan sát được hành vi như vậy ở cá voi sát thủ.

Một bài báo khác được công bố trên tạp chí Marine Mammal Science đã ghi lại cảnh cá voi sát thủ tấn công, giết chết và sau đó ăn thịt cá voi xanh.

Jeremy Goldbogen, một nhà sinh vật học nghiên cứu về cá voi tại Đại học Stanford, nói với Stanford News rằng những vụ giết chóc có phối hợp “được cho là một trong những tương tác giữa kẻ săn mồi và con mồi kịch tính và dữ dội nhất trên hành tinh”. Hiện tượng này khiến các nhà khoa học “kinh ngạc”, một nhà sinh học biển nói với tờ New York Times.

Vì vậy, giới nghiên cứu đặc biệt quan tâm chuyện gì đã xảy ra trong loạt vụ tấn công tàu thuyền bí ẩn được cho là có phối hợp của cá voi sát thủ gần đây.

Họ cảnh báo rằng nếu tình hình “tiếp tục hoặc gia tăng, hiện tượng này có thể trở thành mối lo ngại thực sự” đối với sự an toàn của các thủy thủ, cũng như đối với cá voi sát thủ – loài đang gặp nguy hiểm trong khu vực – vì chúng có thể tự gây hại cho bản thân khi tấn công thuyền hoặc bị tấn công khi người đi biển coi chúng là đối tượng nguy hiểm.