Vụ tên lửa rơi: Ba Lan nâng mức báo động, phương Tây thận trọng, NATO quy kết lỗi do Nga

By TVN Last updated Nov 17, 2022

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại cuộc họp báo ở trụ sở của NATO tại Brussels, Bỉ ngày 16-11 - Ảnh: REUTERS

Hôm 15/11/2022, giữa lúc Nga tiến hành các cuộc tập kích ồ ạt vào Ukraine, một đầu đạn tên lửa đã rơi xuống một làng ở phía đông nam Ba Lan, gần với biên giới Ukraine. Vụ việc ngay lập tức đã làm dấy lên những lo ngại trong các nước phương Tây, bởi Ba Lan là thành viên của NATO cũng như của Liên Hiệp Châu Âu. Nhưng các phản ứng đều tỏ ra thận trọng, để không đẩy sự việc đi quá xa.

Đối với Ba Lan, tất nhiên đây là một diễn biến nghiêm trọng, lần đầu tiên đầu đạn tên lửa rơi xuống lãnh thổ của mình làm hai người dân thiệt mạng trong lúc xung đột Nga – Ukraine diễn ra dữ dội. Ngay tối hôm qua, chính phủ Ba Lan đã triệu tập họp khẩn cấp với nỗi lo bị lôi vào cuộc xung đột. Sau cuộc họp, Vacxava không đưa ra kết luận nào, ngoài thông cáo cho biết : « Đầu đạn do Nga chế tạo đã rơi xuống làng Prezewodow, làm 2 công dân Ba Lan thiệt mạng ». Quyết định duy nhất của chính phủ Ba Lan là mở điều tra, cùng việc nâng mức báo động một số đơn vị quân đội.

Họ tuyên bố nâng mức báo động quân đội và tăng cường giám sát không phận.

Các nước phương Tây, đồng minh của Ba Lan cũng như của Ukraine, nhận thông tin về vụ việc trên với những lo ngại thực sự. Hàng loạt cuộc điện thoại của các lãnh đạo như Pháp, Mỹ, Anh gọi đến chính phủ Ba Lan, trước tiên là để tỏ tình đoàn kết với đồng minh, sau là để nắm tình hình thực tế. Lãnh đạo các nước G7 đang có mặt tại Indonesia dự thượng đỉnh G20 đã có cuộc họp khẩn về diễn biến bất ngờ ở Ba Lan. Ngay tối qua, tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã trao đổi điện thoại với đồng nhiệm Mỹ Joe Biden và ông Jens Stoltenberg, tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương. Cuộc họp thường lệ của Hội đồng NATO hôm nay, được chuyển thành cuộc họp khẩn. Giả thuyết Nga tấn công Ba Lan đều có trong suy nghĩ của các lãnh đạo phương Tây.

Những lo ngại của các nước phương Tây, ít nhiều cũng là tác nhân can dự trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, là hoàn toàn có thể lý giải được. Ngay từ đầu cuộc chiến tranh tại Ukraina, các phương Tây cũng như Liên Hiệp Châu Âu, dù ủng hộ gần như vô điều kiện Kiev, nhưng đã cố gắng để không trở thành một bên tham chiến, không để bị lôi vào cuộc xung đột quân sự trực tiếp với Nga. Trong khi đó, Ba Lan, thành viên của Liên Hiệp Châu Âu và NATO, từ đầu cuộc xung đột, luôn kề vai sát cánh ủng hộ toàn diện Ukraine. Ai cũng biết Ba Lan là cơ sở hậu cần không thể thiếu cho quốc gia láng giềng chống lại cuộc xâm lược của Nga. Nhưng Vacxava không hề có ý định đối đầu quân sự với Matxcơva.

Ba Lan không chỉ được che chắn bởi hiệp ước phòng vệ tập thể của Liên Âu mà còn được bảo vệ bằng điều 5 của Hiệp ước Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, theo đó khi một trong những nước thành viên bị tấn công thì Liên Minh (gồm 30 nước) sẽ phải có trách nhiệm hành động bảo vệ. Tuy nhiên, sự việc xảy ra hôm qua trên lãnh thổ của Ba Lan có vẻ như không đi quá xa đến như vậy.

Sau những bất ngờ và có phần lo ngại ban đầu, chính phủ Ba Lan và các đồng minh phương Tây dường như đã trấn tĩnh lại. Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm qua đã đánh giá ít có khả năng tên lửa bắn đi từ đất Nga. Trong khi đó, Pháp kêu gọi « phải rất thận trọng » về nguồn gốc tên lửa rơi xuống Ba Lan. Thông cáo của phủ tổng thống Pháp còn nhấn mạnh « xác định được chủng loại tên lửa chưa hẳn là xác định được tác nhân đã bắn tên lửa đó ».

Ngày 16-11, phát biểu trong cuộc họp báo sau khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tiến hành họp khẩn với đại sứ các nước thành viên, ông Jens Stoltenberg – tổng thư ký NATO – nhấn mạnh: “Họ (Nga) phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến đã dẫn đến tình huống này. Hãy để tôi nói rõ rằng đây không phải là lỗi của Ukraine”.
Tổng thống Zelensky vẫn phủ nhận đó là tên lửa của Ukarine.

Thư ký Hội đồng an ninh Ukraine cho biết Ukraine sẵn sàng cung cấp cho các đối tác bằng chứng sự liên quan của Nga trong vụ tên lửa rơi ở Ba Lan.

Ngoài ra, Ukraine muốn có thông tin từ các đối tác rằng trên cơ sở nào họ kết luận một tên lửa phòng không Ukraine đã được sử dụng.

Liên quan đến vụ việc, Ukraine muốn nhanh chóng được tiếp cận hiện trường vụ nổ và điều tra chung về vụ việc.