Giới thiệu sách nhân kỷ niệm 81 năm ngày mất của Alexandre Yersin (1.3.1943 – 1.3.2024)

Henri H. Mollaret & Jacqueline Brossollet và “Alexandre Yersin, un pasteurien en Indochine” (Alexandre Yersin, một môn đệ của Pasteur ở Đông Dương).

Henri H. Mollaret (1923 – 2008), đồng tác giả cuốn tiểu sử Yersin “Alexandre Yersin, un pasteurien en Indochine” là bác sĩ và nhà sinh vật học, trưởng Ban Vi trùng học của Viện Pasteur Paris từ năm 1982, được coi là chuyên gia hàng đầu về bệnh dịch hạch.

Ông và nhà sử học Jacqueline Brossollet đã phân tích hàng vạn bức thư Yersin gởi cho mẹ ông và chị ông vẫn còn ở lại Thụy Sĩ để viết cuốn tiểu sử công phu “Alexandre Yersin, un pasteurien en Indochine” (Alexandre Yersin, một môn đệ của Pasteur ở Đông Dương) ấn hành vào tháng 3 năm 2017.

“Alexandre Yersin, un pasteurien en Indochine” thật ra là cuốn sách “Alexandre Yersin ou le vainqueur de la peste” (1985) được tái bản vào năm 2017. “Alexandre Yersin ou le vainqueur de la peste” đã được Nguyễn Việt Hồng dịch ra tiếng Việt và cố học giả Nguyễn Quảng Tuân hiệu đính, có nhan đề “Alexandre Yersin, người chiến thắng bệnh dịch hạch”

Sinh năm 1863 tại Thụy Sĩ, sau khi học xong Đại học Y khoa, Alexandre Yersin làm phụ tá cho bác sĩ Roux tại Viện Pasteur Paris được thành lập năm 1888. Bị mê hoặc bởi những phương trời xa lạ, ông vào làm bác sĩ cho Công ty hàng hải Messageries Maritimes rồi bỏ công việc trên những chuyến tàu vào năm 1892 để thám hiểm những vùng hẻo lánh của xứ Đông Dương.

Năm 1894, ông phân lập được vi trùng bệnh dịch hạch ở Hong Kong và từ đó, nó đã mang cái tên khoa học Yersinia pestis dù rằng sau đó, bác sĩ người Nhật Kitasato đã giành công phát hiện ra nó.

Ông say mê miền duyên hải Nha Trang nên đã thành lập Viện Pasteur Nha Trang. Sau một thời gian ngắn ra Hà Nội thành lập và làm hiệu trưởng Trường Đại học Y khoa Hà Nội, ông trở về Nha Trang vào năm 1904 và sống tại đây cho tới khi từ trần vào năm 1943. Dân chúng thành phố Nha Trang, nơi ông được an táng, rất ngưỡng mộ ông, coi ông như một vị ân nhân.

Ảnh: Alexandre Yersin, cuốn tiểu sử “Alexandre Yersin, un pasteurien en Indochine” của Henri H. Mollaret và Jacqueline Brossollet và ấn bản trước đó.

HUỲNH DUY LỘC giới thiệu