Mắm bò hóc – bún mắm, đặc sản Trà Vinh của người Khmer

Mắm bò hóc (hay còn gọi là prahok hoặc pro hoc) là một nguyên liệu nấu ăn truyền thống của người Khmer tại đất nước Campuchia ngày nay. Đây là loại mắm được làm từ nguyên liệu chính là cá nước ngọt, thường là cá linh hoặc cá lóc.

Do Nam Kỳ từng là đất cũ của người Khmer, đặc biệt tỉnh Trà Vinh nơi có số lượng đồng bào Khmer cao nhất Việt Nam, nên mắm bò hoc là một đặc sản Trà Vinh không thể không kể đến bởi nó là nguyên liệu chính để chế biến nhiều món ngon khác nhau như: bún nước lèo, canh sim lo, mắm sống trộn chanh ớt… Nếu ai có một lần đến tỉnh Trà Vinh và thưởng thức những món dân dã này thì khó có thể quên được hương vị độc đáo của nó.

Nguyên liệu chính để làm món bò hóc là các loại cá mùa nước nổi. Người Khmer thường dùng cá lóc hoặc cá linh để chế biến loại mắm này bởi cá lóc, cá linh có nhiều thịt và thịt rất ngọt khi ủ lâu ngày. Cách làm mắm tuy không khó nhưng đòi hỏi sự cẩn thận và phải tỉ mỉ trong cách kết hợp các gia vị.

Có rất nhiều món có thể làm từ đặc sản mắm bò hóc. Nhưng món dễ làm nhất từ mắm bò hóc là mắm sống trộn với chanh, ớt. Đem mắm từ trong hũ ra thơm lừng, trộn mắm với chanh, ớt, tỏi thêm chút đường là có thể ăn được. Món này phải ăn kèm với các loại rau, quả như: khế, chuối chát, rau thơm, lá xoài non, đọt cóc mà đặc biệt là phải ăn với cơm nguội mới cảm nhận hết vị ngon và mùi vị khó quên của mắm bò hóc.

Từ mắm bò hóc, người Khmer đã tạo ra món bún nước lèo đã trở thành đặc sản miền Tây nói chung và là đặc sản Trà Vinh nói riêng.

Cách làm:
Nguyên liệu: (cho khoảng 6 người ăn) gồm: mắm bò hóc 200gr, cá lóc 500gr (hoặc cá kèo, cá phi…), nấm rơm 100gr, sả, ngải bún, rau ghém các loại.
Thực hiện:
Cá lóc luộc chín bỏ xương, tách thịt ra từng miếng nhỏ rồi để trở lại vào xoong nước lèo. Dùng 1 nồi nhỏ nấu mắm với nước, ngải bún đập giập cho đến khi mắm rã hoàn toàn. Sau đó ta lược phần nước nồi mắm sang xoong nước lèo, để nấm rơm và sả cây đã đập giập vào.

Món này không cần nêm nếm nhiều, chỉ cần canh nước vừa phải, dằn chút bột ngọt và đường là đủ (đường phèn càng tốt). Sôi lên vớt bọt một dạo là đã chín, lúc này ta để huyết heo vào là xong.

Phần rau ghém thì chủ lực là bắp chuối bào, giá, hẹ và rau thơm. Có điều kiện thì thêm bông súng, chuối cây bào hoặc cải bắp bào cũng được.

Thưởng thức:
Bắt bún ra tô, để rau ghém trên mặt và chan nước lèo lên, chan thêm một muỗng canh dấm ớt. Ngoài huyết heo thì món này còn ăn với thịt heo quay.

Theo BBC, tại Campuchia, mắm bò hóc đã trở thành thương hiệu độc đáo của quốc gia.

“Mắm bò hóc đã giúp hình thành chế độ ăn uống hàng ngày của người Khmer qua nhiều thế kỷ,” Chhem Siriwat, người xuất bản một nghiên cứu có tên “Ngoại giao Ẩm thực trong Xây dựng Thương hiệu Quốc gia Campuchia”, cho biết.

KIM NGỌC