Nhạc ngoại lời Việt : Các tình khúc của Michel Mallory

Nhắc đến tác giả Michel Mallory, giới yêu nhạc Pháp nghĩ tới ngay một số bài hát của nghệ sĩ này từng được đặt thêm lời Việt, trong đó có nhạc phẩm ”Toi Jamais” (Anh thì không) từng được dùng trong phim ”8 Femmes” (8 người đàn bà) của đạo diễn Pháp François Ozon. Còn ở Pháp, Michel Mallory nổi tiếng là tác giả của hơn một ngàn ca khúc, điều đó có nghĩa là khá nhiều nghệ sĩ tên tuổi tại Pháp từng ghi âm bài hát của ông.

Năm nay đã ngoài 80 tuổi, Michel Mallory có một sự nghiệp rất dài : hơn sáu thập niên cống hiến cho ghi âm và sáng tác. Những năm về sau này mở ra giai đoạn thứ ba trong sự nghiệp của ông, tác giả này tham gia cùng với nhóm sáng tác của Marc Lavoine, Slimane, Jim Bauer, viết ca khúc cho những ca sĩ mới nổi danh gần đây. Michel Mallory là người giúp cho nam ca sĩ Jean-Baptiste Guegan thành công tại Pháp. Từ năm 2019, ông sáng tác nhiều bài hát trên ba album phòng thu của ca sĩ này, nổi danh nhờ có chất giọng giống hệt thần tượng quá cố Johnny Hallyday.

Đeo đuổi âm nhạc khi giấc mơ cầu thủ không thành

Tên thật là Jean-Paul Cugurno, ông sinh trưởng tại Monticello, miền bắc đảo Corse. Thời niên thiếu, ông có hai niềm đam mê bóng đá và ca hát, nuôi mộng trở thành cầu thủ chuyên nghiệp cho đội bóng Bastia. Khi giấc mơ đầu tiên không thành, Michel Mallory mới đeo đuổi giấc mơ thứ nhì. Ông tự học đàn ghi ta từ năm 14 tuổi. Vài năm sau đó, ông đến Paris lập nghiệp và bắt đầu đi hát trong các quán nhạc trứ danh thời bấy giờ, kể cả quán Don Camilo ở phố Saint Germain hay La Villa d’Este gần Khải Hoàn Môn trên dãy phố Champs-Élysées.

Từ năm 18 tuổi, ông bắt đầu sáng tác theo phong cách kết hợp blues và country (nhạc đồng quê). Đến năm 23 tuổi, ông ký hợp đồng ghi âm, hợp tác với nhạc sĩ Paul Mauriat để phát hành các bài hát đầu tay. Thế nhưng, thể loại sở trường của Michel Mallory lại nằm ngoài trào lưu nhạc trẻ thời bấy giờ (chủ yếu là twist và rock) cho nên ông không gây được nhiều tiếng vang lớn. Ngược lại, cũng nhờ vào những bước đầu này mà ông làm quen với cặp vợ chồng Sylvie Vartan và Johnny Hallyday. Ông trở thành tác giả chính thức của Johnny từ đầu những năm 1970 trở đi.

Vào thời bấy giờ, tác giả Alice Dona người đã soạn cho Serge Lama giai điệu ”Je suis malade” (lời tiếng Việt của tác giả Lê Xuân Trường là ”Không cần nói”) tìm thấy nơi tác giả Michel Mallory, một ngòi bút có đủ sức trau chuốt ca từ, tạo thêm chiều sâu cho giai điệu. Hai tác giả này đã viết nhạc phẩm ”Lui” (lời Việt của tác giả Nhật Ngân là ”Chàng”) ban đầu cho Patricia Carli, nhưng rốt cuộc lại làm nên tên tuổi của Anne-Marie David, ca sĩ người Pháp sinh trưởng tại Casablanca. Trong tiếng Việt, nhạc phẩm ”Lui” (Chàng) từng ăn khách qua nhiều giọng ca ở hải ngoại cũng như ở trong nước kể cả Ngọc Lan, Thùy Dung hay Quỳnh Vi…

Tác giả chính của Johnny lại viết nhạc cho Sylvie

Từ giữa những năm 1970 trở đi, Michel Mallory trở thành một trong những tên tuổi hàng đầu trong số các tác giả thời bấy giờ. Ông có thể viết cả lời lẫn nhạc, cho nên được nhiều nghệ sĩ ăn khách mời hợp tác trong đó có Nicoletta, Mireille Mathieu, Claude François, Mort Shuman, Michel Sardou, Joe Dassin, Gérard Lenorman… Dĩ nhiên, ông có một quan hệ gắn bó với Johnny Hallyday do ông đã viết gần 100 bài hát cho giọng ca này. Kể từ năm 1973, hai người rất tâm đắc với nhau trong công việc cũng như ở ngoài đời, cho nên ông thường được mệnh danh là tác giả ”chính” của nam danh ca. Ông từng kể lại mối quan hệ này trong quyển hồi ký ”Johnny, 20 ans d’amitié” (20 năm tình bạn với Johnny) được nhà xuất bản Les Belles Lettres phát hành.

Nếu là tác giả chính của Johnny, vậy tại sao ông lại sáng tác ”Toi Jamais” (Anh thì không) cho Sylvie Vartan. Theo lời kể của Michel Mallory, tác giả quan trọng nhất hợp tác với Sylvie thời bấy giờ không phải là ông mà lại là nhạc sĩ Jean Renard. Chính Jean Renard đã viết nhạc phẩm ”La Maritza” (Dòng sông tuổi nhỏ) cho Sylvie vào năm 1968. Vấn đề là do quá bận rộn với việc sáng tác nhạc kịch cho nên Jean Renard khó thể nào tham gia vào dự án ghi âm album phòng thu của Sylvie Vartan vào năm 1976. Jean Renard lúc ấy mới nhờ Michel Mallory thế chỗ. Tuy không chuyên viết nhạc cho Sylvie nhưng rốt cuộc, Michel Mallory lại soạn ”Toi Jamais”, một trong những ca khúc hay nhất trên album này.

Trong tiếng Việt, nhạc phẩm ”Toi Jamais” có hai lời khác nhau, lời thứ nhất của tác giả Vũ Xuân Hùng, lời thứ nhì là của nhạc sĩ Châu Đăng Khoa. Bản thân Sylvie Vartan cũng đã ghi âm lại nhiều ca khúc phóng tác của Michel Mallory trên album ”Avec toi” (Với Anh) phát hành vào năm 2018 để tưởng niệm nam danh ca Johnny Hallyday, người chồng đầu tiên của mình, vào thời cặp nghệ sĩ này cùng ngự trị làng nhạc Pháp trong hơn hai thập niên liền, nhờ những nốt nhạc diệu huyền, nhờ bao giai điệu thôi miên…
Theo RFI